Жанин

Қазақстан Республикасы 

Денсаулық сақтау министрлігі 

Медициналық және фармацевтикалық қызметті 

бақылау комитеті Төрағасының  

201  жылғы “    ”                           

№        бұйрығымен    

БЕКІТІЛГЕН

Дәрілік заттың медицинада

қолданылуы жөніндегі нұсқаулық

Жанин®

Саудалық атауы

Жанин®  

Халықаралық патенттелмеген атауы

Жоқ

Дәрілік түрі       

Қантты қабықпен қапталған таблеткалар

Құрамы

Бір таблетканың құрамында

белсенді заттар: 0,03 мг этинилэстрадиол,

                             2,0 мг диеногест 

қосымша заттар: лактоза моногидраты, жүгері крахмалы,  мальтодекстрин, магний стеараты, 

қабығының құрамы: сахароза, сұйық глюкоза, кальций карбонаты, повидон К 25,  макрогол 35 000, титанның қостотығы (Е 171), 

карнауб балауызы.

Сипаттамасы

Дөңгелек пішінді, тегіс, қантты қабықпен қапталған ақ таблеткалар.

Фармакотерапиялық тобы 

Жыныс гормондары және жыныс жүйесінің модуляторлары.

Жүйелі пайдалануға арналған гормональді контрацептивтер. 

Прогестагендер және эстрогендер (бекітілген  біріктірілімдер).

ATХ коды  G03AA

Фармакологиялық қасиеттері

Фармакокинетикасы

Диеногест

Ішу арқылы қабылдағаннан кейін диеногест жылдам және толық дерлік сіңіріледі, ол қан сарысуында 51 нг/мл-ге тең ең жоғары концентрацияға шамамен 2,5 сағаттан соң жетеді. Этинилэстрадиолмен біріктірілгенде биожетімділігі шамамен 96% құрайды.

Диеногест қан сарысуының альбуминімен байланысады және жыныс гормондарын байланыстыратын глобулинмен (ЖГБГ) және кортикоидтарды байланыстыратын глобулинмен (КБГ) байланыспайды. Қан сарысуында жалпы концентрацияның 10%-ға жуығы бос күйінде болады; 90%-ға жуығы сарысулық альбуминмен спецификалық емес байланысқан. ЖГБГ синтезінің этинилэстрадиолмен индукциялануы диеногесттің сарысулық протеинмен байланысуына ықпал етпейді. Диеногестке тән болжамды таралу көлемі шамамен 37-45 л/кг құрайды. 

Диеногест белсенді емес метаболиттер түзе отырып, көбінесе гидроксилдену және конъюгациялану жолымен метаболизденеді. Аталған  метаболиттер қан плазмасынан жылдам шығарылады, осылайша, плазмада бір де бір белсенді метаболит байқалмайды, тек өзгермеген күйдегі диеногест қана табылады. Жалпы клиренс бір дүркін қолданғаннан кейін сағатына 3,6 л-ге жуық  құрайды. 

Қан сарысуындағы диеногест деңгейінің төмендеуі 8,5-10,8 сағат құрайтын жартылай шығарылу кезеңімен  жүреді. Диеногесттің болымсыз бөлігі ғана өзгермеген қалыпта бүйрек арқылы шығарылады. Метаболиттер шамамен 3:1 арақатынасында несеппен және өтпен шығарылады. Метаболиттердің жартылай шығарылу кезеңі шамамен 14,4 сағат құрайды.

Диеногесттің фармакокинетикасына қан сарысуындағы ЖГБГ деңгейі ықпал етпейді. Препаратты күн сайын қабылдау нәтижесінде сарысудағы заттың деңгейі шамамен 1,5 есе артады. 

Этинилэстрадиол

Этинилэстрадиол ішке қабылданғаннан кейін жылдам және толық сіңіріледі. Қан сарысуындағы шамамен 67 пг/мл-ге тең ең жоғары концентрациясына 1,5 - 4 сағатта жетеді. Сіңу және  бауыр арқылы алғаш өту кезінде этинилэстрадиол метаболизденеді, нәтижесінде оның ішке қабылданған кездегі биожетімділігі 44%-ға жуық құрайды. 

Этинилэстрадиол, спецификалық емес, альбуминмен толық дерлік (шамамен 98%) байланысады. Этинилэстрадиол ЖГБГ синтезін индукциялайды. Этинилэстрадиол таралуының болжамды көлемі 2,8-8,6 л/кг құрайды. 

Этинилэстрадиол аш ішек шырышында да, бауырда да жүйе алдындағы  конъюгацияға ұшырайды. Этинилэстрадиол хош иісті гидроксилдену жолымен алғаш метаболизденеді, бұл орайда бос метаболиттер түрінде де, глюкурон және күкірт қышқылдары бар конъюгаттар түрінде де ұсынылатын әртүрлі гидроксилденген және метилденген метаболиттер түзіледі. Қан плазмасынан шығатын клиренсінің жылдамдығы 2,3 - 7 мл/мин/кг құрайды. 

Қан сарысуындағы этинилэстрадиол концентрациясының азаюы екі фазалық сипатқа ие: бірінші фазасы шамамен 1 сағатқа жуық, екіншісі 10-20 сағаттық жартылай шығарылу кезеңімен сипатталады. Өзгермеген күйде ағзадан шығарылмайды. Этинилэстрадиол метаболиттері 24 сағатқа жуық жартылай шығарылу кезеңімен 4:6 арақатынасында несеппен және өтпен шығарылады. 

Тепе-тең концентрация жағдайына препараттың сарысулық деңгейі, препараттың бір реттік дозасын қабылдаған кездегі деңгеймен салыстырғанда, шамамен 2 есеге артатын емдеу циклының екінші жартысы кезінде жетеді.

Фармакодинамикасы

Жанин®  –  төмен дозалы, монофазалы, ішу арқылы қабылданатын біріктірілген  эстроген-гестагенді контрацептивтік препарат.

Жанин® препаратының контрацепциялық әсері әртүрлі факторлардың өзара әрекеттесуіне негізделген, олардың ең маңыздылары овуляцияның тежелуі және цервикальді шырыш секрециясының өзгеруі болып табылады. 

Контрацепциялық әсерінен басқа, Жанин® тууға бақылау жасау әдісін таңдағанда ескерілуге тиісті оң ықпалын тигізеді: етеккір оралымы жүйелі бола түседі, ауырсынулы етеккірлер сирек байқалады, қан кету қарқындылығы азаяды, соның нәтижесінде темір тапшылығы бар анемия каупі төмендейді.

Жаниннің® прогестагенді компоненті – диеногест андрогенге қарсы қасиеттері бар бірден-бір нортестостерон туындысы болып саналады.

Андрогенге қарсы тиімді әсерінің болуы тұрпайы безеулердің қабынбалы түрі бар емделушілердің шектеулі санының қатысуымен жүргізілген клиникалық зерттеулерде дәлелденген. 

Диеногест липидтік бейінге оң ықпал етеді, бұл орайда тығыздығы жоғары липопротеидтердің мөлшері жоғарылайды. 

Эндометрий мен аналық бездер обыры даму қаупінің төмендеуі жөнінде де деректер бар. Жоғары дозаланған ішілетін контрацептивтер (0,05 мг этинилэстрадиол) аналық бездер кистасының, кіші жамбас астауының қабыну ауруларының, сүт безінің қатерлі ауруларының және жатырдан тыс жүктіліктің даму жиілігін төмендетеді. Бұл деректердің төмен дозалы контрацептивтерге қаншалықты қатысты екені әріқарай зерттеуді талап етеді.

Қолданылуы

-   ішуге арналған контрацепцияда 

- гормональді контрацепцияны қажет ететін әйелдердегі орташа таралған   безеу бөртпесінде

Қолдану тәсілі және дозалары

Жанин® контрацепциялық сенімділігінің жоғары болуымен ерекшеленеді. «Әдіс  сәтсіздігі»  көрсеткіші жылына 1%-дан аспайды. Контрацепциялық сенімділігі таблеткаларды өткізіп алғанда немесе оны дұрыс қабылдамағанда төмендей түседі.

Таблеткаларды, қаптамада көрсетілген тәртіп бойынша, күн сайын шамамен белгілі бір уақытта, аздаған су мөлшерімен ішке қабылдау керек. Тәулігіне бір таблеткадан 21 күн бойы үзіліссіз қабылдайды. Келесі қаптаманы қабылдау таблеткаларды қабылдаудағы 7 күндік үзілістен соң басталады, осы кезде қабылдауды тоқтатудан қан кету орын алады. Қан кету, әдетте, соңғы таблетканы қабылдағаннан кейін 2-3-ші күндері басталып, жаңа қаптаманы қабылдау басталғанша аяқталмауы мүмкін. 

Жанинді® қабылдауды қалай бастау керек 

Алдыңғы айда қандай да бір гормональді контрацептивтер қабылданбағанда

Жанинді® қабылдау етеккір оралымының алғашқы күні (яғни етеккірлік қан кетудің бірінші күні) басталады. Қабылдауды етеккір оралымының 2-5 күнінде бастауға болады, бірақ бұл жағдайда алғашқы қаптамадан таблеткалар қабылдаудың алғашқы 7 күні ішінде контрацепциялық бөгеу әдісін қосымша пайдалану қажет. 

·         Біріктірілген гормональді контрацептивтерден (біріктірілген ішілетін контрацептивтен, қынаптық сақинадан, трансдермалық бұласырдан) көшкенде

Жанинді® қабылдауды алдыңғы қаптамадағы гормон құрамдас соңғы таблетканы қабылдағаннан кейінгі келесі күні, бірақ ешбір жағдайда да 7 күндік үзілістен кейінгі келесі күннен кешіктірмей (ішінде 21 таблетка бар препараттар үшін) немесе гормоны жоқ соңғы таблетканы қабылдағаннан кейін (қаптама ішінде 28 таблетка бар препараттар үшін) бастаған жөн. Қынаптық сақинадан немесе трансдермалық бұласырдан көшкенде Жанин® қабылдауды соңғы сақина немесе соңғы бұласыр алып тасталған күні, бірақ ешбір жағдайда да келесі сақина немесе бұласыр қолданылуға тиіс күннен кешіктірмей бастаған дұрыс.

·         Құрамында тек гестагендер («мини-пили», инъекциялық түрлер, имплантант) бар контрацептивтерден немесе гестагенді босатып шығаратын жатырішілік жүйеден (ЖІЖ) көшкенде 

Әйел Жанинге®  мини-пилиден кез келген күні (үзіліссіз), имплантанттан немесе гестагені бар жатырішілік контрацептивтен - олар алынып тасталатын күні, инъекциялық түрінен – келесі инъекция жасалуға тиіс күннен бастап көшуге болады. Барлық жағдайларда таблеткаларды қабылдаудың алғашқы 7 күні ішінде контрацепциялық бөгеу әдісін қосымша пайдалану қажет. 

·         Жүктіліктің алғашқы триместріндегі жасанды түсіктен кейін 

Әйелдің препарат қабылдауды дереу бастауына болады. Осы шарт сақталса, әйелге қосымша контрацепциялық қорғану қажет болмайды. 

·         Жүктіліктің екінші триместріндегі жасанды түсіктен немесе босанудан кейін

Препаратты қабылдауды босанудан немесе жасанды түсіктен кейінгі 21-28-ші күні бастау ұсынылады. Егер қабылдау кешірек басталса, таблеткалар қабылдаудың алғашқы 7 күні ішінде контрацепциялық бөгеу әдісін қосымша пайдалану қажет. Алайда, егер әйел жыныстық қатынаста болған болса, Жанинді® қабылдау басталғанша жүктіліктің бар-жоғын анықтау немесе етеккірдің алғаш келетін күнін күтуі қажет. 

Өткізіп алған таблеткаларды қабылдау  

Егер препарат қабылдау 12 сағаттан аз кешіктірілсе, контрацепциялық қорғаныс төмендемейді. Әйел өткізіп алған таблетканы шұғыл қабылдауға тиіс, келесі таблетка әдеттегі уақытта қабылданады. 

Егер таблетка қабылдау 12 сағаттан артық кешіктірілсе, контрацепциялық қорғаныс төмендеуі мүмкін. Бұл орайда мынадай екі негізгі ережені басшылыққа алуға болады:

·         Препаратты қабылдау ешқашан 7 күннен артық үзілмеуге тиіс. 

·         Таблеткаларды 7 күн үзіліссіз қабылдау гипоталамус-гипофизарлы-аналық без реттелуінің талапқа сай бәсеңдеуіне жету үшін қажет. 

Егер таблетка қабылдауды кешіктіру 12 сағаттан асқан жағдайда (соңғы таблетканы қабылдаған сәттен басталған аралық 36 сағаттан асса), тиісінше, мынадай кеңестер беруге болады:

·         Препаратты  қабылдаудың алғашқы аптасы 

Әйел өткізіп алған соңғы таблетканы (тіпті, егер екі таблетканы бір мезгілде қабылдауға тура келсе де) шұғыл қабылдауға тиіс. Келесі таблетканы әдеттегі уақытта қабылдайды. Келесі 7 күн ішінде контрацепциялық бөгеу әдісі (мысалы, мүшеқап) қосымша пайдаланылуға тиіс. Егер таблетканы өткізіп алу алдындағы апта ішінде жыныстық байланыс орын алса, препараттың сенімділігі төмендейді, сондықтан жүкті болып қалу ықтималдығын ескеру қажет. 

Өткізіп алған таблеткалар санының көбеюіне және қабылдаудағы жүйелі үзіліс кезеңінің жақындауына қарай, жүктіліктің пайда болу ықтималдығы артады. 

·         Препаратты қабылдаудың екінші аптасы

Әйел өткізіп алған соңғы таблетканы (тіпті, егер екі таблетканы бір мезгілде қабылдауға тура келсе де) шұғыл қабылдауға тиіс. Келесі таблетканы әдеттегі уақытта қабылдайды.

Егер әйел алғашқы өткізіп алған таблетка алдындағы 7 күн ішінде таблеткаларды дұрыс қабылдаса, қосымша контрацепциялық шараларды  пайдалану қажет емес. Керісінше жағдайда, сондай-ақ екі немесе одан көп таблеткаларды өткізіп алса, 7 күн бойы контрацепциялық бөгеу әдістерін (мысалы, мүшеқапты) қосымша пайдалану қажет. 

·         Препарат қабылдаудың үшінші аптасы

Таблетка қабылдаудағы таяу үзіліс салдарынан сенімділіктің төмендеу қаупі кепілді. 

Әйел келесі екі нұсқаның біреуін қатаң ұстануға тиіс. Бұл орайда, егер таблетканы өткізіп алу алдындағы 7 күнде препарат дұрыс қабылданған болса, қосымша контрацепциялық шараларды пайдалану қажеттілігі жоқ. 

1. Әйел өткізіп алған соңғы таблетканы (тіпті, егер екі таблетканы бір мезгілде қабылдауға тура келсе де) шұғыл қабылдауға тиіс. Сосын ол таблеткаларды әдеттегі уақытта қабылдауды жалғастырады. Келесі қаптаманы ағымдағы қаптамадан таблеткалар қабылдау аяқталғаннан кейін бірден, яғни  таблеткалар қабылдаудағы үзіліссіз бастау керек. Екінші қаптама біткенше тоқтату қан кетуінің болу ықтималдығы аз, бірақ таблеткалар қабылдау кезінде жағынды бөліністер және құйылған қан кетулер болуы мүмкін.  

2. Әйелдің ағымдағы қаптамадан таблеткалар қабылдауды үзуіне де болады. Сосын ол, таблетканы өткізіп алған күнді қоса, 7 күн үзіліс жасап, жаңа қаптаманы қабылдай бастауға тиіс. 

Егер әйел таблеткаларды қабылдауды өткізіп алса, сосын таблетка қабылдаудағы үзіліс кезінде тоқтату қан кетуі болмаса, жүктіліктің бар- жоғын анықтау қажет.

Құсу және диарея жағдайында берілетін нұсқаулар

Асқазан-ішектің ауыр бұзылыстары кезінде препараттың сіңуі толық болмауы мүмкін. Бұл жағдайда контрацепцияның қосымша шараларын  қабылдау керек.

Егер әйелде таблетканы қабылдағаннан кейін 3-4 сағаттан соң құсу байқалса, таблетканы өткізіп алуға қатысты кеңестерді бағдарға алу қажет.  Егер әйел препаратты қабылдаудың қалыпты тәртібін өзгерткісі келмесе, ол қажет болғанда қосымша таблетка (немесе басқа қаптамадан 2 таблетка) қабылдауға тиіс.

Етеккір оралымы басталатын күнді өзгерту 

Етеккір басталуын кейінге шегеру үшін әйел осының алдындағы барлық таблеткалар қабылданып біткен бойда бірден, қабылдаудағы үзіліссіз,  Жаниннің® жаңа қаптамасынан таблеткалар қабылдауды жалғастыруға тиіс. Жаңа қаптамадан таблеткалар әйелдің қалауынша (қаптама бітетін кезге дейін) қабылдана береді. Препаратты екінші қаптамадан қабылдау аясында әйелде жағынды бөліністер немесе жатырдан құйылған қан кетулер болуы мүмкін. Жаңа пәшкеден Жанинді® қабылдауды әдеттегі 7 күндік үзілістен кейін жаңғыртқан жөн. 

Етеккірдің басталу күнін аптаның басқа күніне ауыстыру үшін, әйелге таблеткалар қабылдаудағы таяу үзілісті, қалауына қарай, қанша күнге болса, сонша күнге қысқартуға кеңес беріледі. Аралық неғұрлым қысқа болса, әйелде тоқтату қан кетуінің болмау қаупі соғұрлым жоғары, және әріқарай, екінші қаптаманы қабылдау кезінде жағынды бөліністер және құйылған қан кетулер болады (ол етеккірдің басталуын кейінге шегергісі келген жағдайдағы сияқты).    

Жағымсыз әсерлері

Жиі (≥1/100, <1/10)

- бас ауыру

- сүт бездерінің ауыруы, соның ішінде сүт бездерінің жайсыздануы және кернелуі  

Жиі емес (≥1/1 000, <1/100)

- вагиниттер/вульвовагиниттер, қынаптық кандидоз немесе зеңді  вульво-қынаптық басқа жұқпалар  

- тәбеттің жоғарылауы

- көңіл-күйдің түсуі

- бас айналу, бас сақинасы

- артериялық  гипертензия  және  гипотензия

- іштің ауыруы, іш аймағындағы жайсыздық және «керу» сезімі, жүрек айну, құсу, диарея  

- бөртпе, соның ішінде теңбілді және безеулі бөрту, қышыну, соның ішінде жайылған түрі, алопеция

- тоқтатудан болатын патологиялық қан кетулер, соның ішінде   меноррагиялар, гипоменорея,  олигоменорея, етеккіраралық қан кетулер (қынаптық немесе жатырлық); дисменорея, аменорея;  жыныс жолдарынан бөліністері;  сүт бездері көлемдерінің үлкеюі, соның ішінде сүт бездеріндегі жайсыздану және ауырсыну, сүт бездерінің ісінуі, аналық без кисталары, жамбас аймағының ауыруы   

- қажығыштық, соның ішінде дімкәстану және астения

- дене салмағының өзгеруі (салмақтың қосылуы, төмендеуі немесе тұрақсыздануы)   

Сирек (≥1/10 000, <1/ 1000)

- асқын сезімталдық реакциялары

- сальпингоофорит, мастит, цервицит, зеңді жұқпалар, кандидоз, тұмау, ауыздың шырышты қабығының ұшығы,  бронхит, синуситтер, жоғарғы тыныс жолдарының жұқпалары, вирус жұқпасы, несеп шығару жолдарының жұқпалары,  цистит

- жатыр лейомиомасы, сүт безінің липомасы

- анемия

- вирилизация

- анорексия

- депрессия, психикалық бұзылулар, ұйқысыздық, ұйқының бұзылуы, озбырлық

- ишемиялық инсульт, цереброваскулярлы бұзылулар, дистония

 - көздің құрғауы, көздің тітіркенуі, көрудің нашарлауы, осциллопсия

- кенеттен естімей қалу,  тинниттер, вертиго, естудің нашарлауы

- кардиоваскулярлы бұзылулар, тахикардия

- тромбоздар/өкпе артерияларының эмболиясы, тромбофлебиттер, диастолалық гипертензия, ортостатикалық циркуляторлы дисрегуляция, ысынулар

-көктамырлардың варикозды кеңеюі, көктамырлардың өзгеруі, көктамырлардың ауыруы    

- бронх демікпесі, асқын желдетілу

- диспепсия, гастрит, энтерит

- тері реакциялары және тері тарапынан болатын өзгерістер, соның ішінде   аллергиялық дерматит, атопиялық дерматит/нейродерматит, экзема,  псориаз

- гипергидроз, хлоазма, пигментация бұзылуы/асқын пигментация, себоррея,  қайызғақ, гирсутизм,  «апельсинді тері» белгісі,    «өрмекші пішінді невус»

- арқаның ауыруы, қаңқа-бұлшықет жайсыздануы, миалгиялар, аяқ-қолдардың ауыруы 

- цервикальді дисплазия, жатыр қосалқыларының кистасы, жатыр қосалқылары аймағындағы ауыру, сүт бездерінің кистасы, сүт бездерінің фиброкистозды ауруы, жыныс қатынасқа байланысты жыныс мүшелерінің ауыруы

- галакторея, етеккірдің бұзылуы

- төс артының ауыруы, шеткергі ісінулер, тұмау тәрізді аурулар,  қабыну аурулары, пирексия, тітіркенгіштік

- плазма триглицеридтері деңгейінің жоғарылауы,  гиперхолестеринемия

- сүт безінің асимптомды қосымша манифестациясы  

Жиілігі белгісіз (постмаркетингтік бақылаулар үдерісінде ғана анықталған)  

- көңіл-күйдің өзгеруі, либидоның төмендеуі, либидоның  жоғарылауы  

- жанаспалы линзалардың  жақпауы

- есекжем, түйінді эритема, мультиформалы эритема

- сүт бездерінен бөліністер  

- сұйықтықтың іркілуі

«Сақтану шаралары және сақтандырулар» бөлімінде сипатталған келесі күрделі жағымсыз әсерлер біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы пайдаланатын әйелдерде болғаны хабарланған:   

- көктамырлық тромбоэмболиялық бұзылулар

- артериялық тромбоэмболиялық бұзылулар

- цереброваскулярлы бұзылулар, соның ішінде инсульт

- артериялық гипертензия

- гипертриглицеридемия

- глюкозаға төзімділіктің бұзылуы немесе шеткергі инсулинге төзімділік әсерлері 

- бауыр ісіктері (қатерсіз және қатерлі)

- бауыр функциясының бұзылуы

- хлоазма

- тұқым қуалаған ангионевротикалық ісінуі бар әйелдерде экзогенді эстрогендер әсерінен ауру  белгілерінің пайда болуы немесе өршуі

- біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдаумен байланысы дәлелденбеген келесі жай-күйлердің пайда болуы немесе нашарлап кетуі: сарғаю және/немесе холестазға байланысты қышыну; өт қабында тастардың түзілуі; порфирия; жүйелі қызыл жегі; гемолитикалық уремиялық синдром; Сиденгам хореясы; жүктілер герпесі; отосклерозға байланысты естімей қалу; Крон ауруы және спецификалық емес ойық жаралы колит, жатыр мойнының обыры    

Қолдануға болмайтын жағдайлар

Жанинді® төменде тізбеленген жай-күйлердің кез келгенінде қолдануға болмайды. Аталған жағдайлардың қандай да бірі дамыған жағдайда, препарат дереу тоқтатылуға тиіс.   

- препарат компоненттерінің кез келгеніне жоғары сезімталдық

- қазіргі уақыттағы немесе сыртартқыдағы тромбоздар (көктамырлық және артериялық) және тромбоэмболиялар (мысалы, терең көктамырлар тромбозы, өкпе артериясының тромбоэмболиясы, миокард инфарктісі) немесе цереброваскулярлы бұзылулар

- қазіргі уақыттағы немесе сыртартқыдағы тромбоз алдындағы жай-күйлер (мысалы, транзиторлы ишемиялық шабуылдар, стенокардия)  

- көктамырлық немесе артериялық тромбоз даму қаупінің жоғары болуы 

- сыртартқысында ошақтық неврологиялық белгілері бар бас сақинасы

- қан тамырлық асқынулары бар қант диабеті

- ауыр бауыр аурулары (бауыр тестілері қалыптанғанша)

- қазіргі уақыттағы немесе сыртарқыдағы бауыр ісіктері (қатерсіз немесе қатерлі) 

- гормонға тәуелді қатерлі ауруларды (соның ішінде жыныс мүшелерінің немесе сүт бездерінің) анықтау немесе олардан күдіктену

- генезі анық емес қынаптық қан кету

- жүктілік немесе одан күдіктену

- тұқым қуалаған фруктозаны көтере алмаушылық,  Lapp-лактаза ферментінің тапшылығы,  глюкоза-галактоза мальабсорбциясы

Дәрілермен өзара әрекеттесуі

Басқа препараттардың Жанингеâ әсері.

Бауыр ферменттерін индукциялайтын препараттармен жыныстық гормондар клиренсінің ұлғаюына  және жарылып қан кетулерге және/немесе препараттың контрацептивтік әсерінің төмендеуіне әкелетін өзара әрекеттесу болуы мүмкін.

Мұндай препараттарды қолдану кезінде әйел Жанингеâ қосымша барьерлік котрацепция әдісін қолдануы тиіс немесе қонтрацепцияның басқа әдісін қолдануы тиіс. Бұл кезде контрацепцияның барьерлік әдісін препараттарды қатар қолдану кезінде және оларды қабылдауды тоқтатқаннан кейін 28 күн ішінде қолдану керек.

Егер жоспарланбаған жүктіліктен барьерлік қорғау әдісін қолдану уақыты қаптамадағы таблеткалар таусылғаннан кейін аяқталса,  таблеткаларды қабылдаудағы әдеттегі кідіріссіз Жанинніңâ келесі қаптамасына қөшу керек.

Жыныс гормондарының клиренсін жоғарлататын заттар (бауыр ферменттерін индукциялау нәтижесінде біріктірілген гормональді контрацептивтердің тиімділігін төмендететіндер), мысалы:

фенитоин, барбитураттар, примидон, карбамазепин және рифампицин; сонымен қатар окскарбазепин, топирамат, фелбамат,  гризеофульвин және құрамында шайқурай бар препараттар қатысында күдіктену бар. Біріктірілген ішілетін контрацептивтердің клиренсіне әр түрлі әсер ететін заттар.

Біріктірілген ішілетін контрацептивтермен қатар қолдану кезінде ЖИТС/HCV-протеаза ингибиторларының көбісі және кері транскриптазаның нуклеозидті емес ингибиторлары қан плазмасында эстрогендердің және прогестиндердің концентрациясын төмендетуі мүмкін. Көрсетілген өзгерістердің кей жағдайларда релевантты мағынасы болуы мүмкін.

Біріктірілген  гормональді  контрацептивтер метаболизміне әсер ететін заттар (фермент тежегіштері):

Диеногест Р450 (СYР) 3A4 цитохромы жүйесінің субстраты болып табылады.

Зеңге қарсы препараттар (кетоконазол), циметидин, верапамил, макролидтер (эритромицин), дилтиазем, антидепрессанттар және грейпфрут шырыны сияқты СYР3A4 цитохромы жүйесінің белгілі ингибиторлары қан плазмасындағы диеногест деңгейін жоғарылатуы мүмкін.

Жаниннің® басқа препараттарға ықпалы

Жанин® басқа препараттар метаболизміне ықпал етуі мүмкін, бұл олардың қан плазмасындағы және тіндердегі концентрацияларының  жоғарылауына (мысалы, циклоспориннің) немесе азаюына (мысалы, ламотриджиннің) әкеледі.

Айрықша нұсқаулар

Сақтану шаралары және сақтандырулар 

Егер төменде аталған жай-күйлердің/қауіп факторларының қандай да біреуі қазіргі уақытта бар болса, онда әр жекелеген жағдайда Жанин® препаратымен емдеуден күтілетін пайда мен зор қауіпті мұқият саралап, оны әйелмен препаратты қабылдай бастауды шешкеніне дейін талқыға салған жөн. Осы ахуалдардың немесе қауіп факторларының кез келгені күшейген немесе  алғаш көрініс берген жағдайда препаратты тоқтату шешімін қабылдау қажет.

Жүрек-қан тамырлары жүйесінің аурулары

Эпидемиологиялық зерттеулердің нәтижелері біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қолданудың және көктамыр мен артерия тромбоздарының, әрі миокард инфарктісі, терең көктамырлар тромбозы, өкпе артериясының тромбоэмболиясы және цереброваскулярлы бұзылулар сияқты тромбоэмболиялық үдерістердің даму қаупінің жоғарылауы арасында өзара байланыс бар екенін көрсетеді. Аталған аурулар сирек байқалады.

Ішуге арналған контрацептивтерді алғашқы жылы қабылдағанда көктамыр  тромбоэмболиясының (КТЭ) даму қаупі барынша жоғары. Біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы бастапқы пайдаланғаннан немесе тек сол бір немесе әртүрлі біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы пайдалануды жаңғыртқаннан кейін (препаратты қабылдаулар арасындағы 4 аптадан және одан да артық үзілістен соң) қауіп жоғары болады. Емделушілердің 3 тобы қатысқан бір бағыттағы ірі зерттеудің деректері көбінесе алғашқы 3 ай ішінде бұл қауіптің жоғары болатынын көрсетеді.

Эстрогендер дозасы төмен (50 мкг этинилэстрадиолдан аз) контрацептивтерді ішу арқылы қабылдап жүрген емделуші әйелдерде көктамыр тромбоэмболиясының жалпы қаупі, оларды пайдаланбайтын жүкті емес әйелдерге қарағанда, 2-3 есе жоғары, соның өзінде, бұл қауіп жүктілік және босану кезіндегі КТЭ қаупімен салыстырғанда төмендеу күйде қалады.    

Көктамырлық тромбоэмболия өмірге қатер үйіруі немесе 1-2% жағдайда өліммен аяқталуға әкелуі мүмкін. 

Терең көктамырлар тромбозы және/немесе өкпе артериясының эмболиясы түрінде көрініс беретін КТЭ кез келген біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы пайдаланған кезде болуы мүмкін.   

Біріктірілген контрацептивтерді  ішу арқылы қабылдап жүрген әйелдерде басқа қан тамырларының, мысалы бауыр, мезентериальді, бүйрек, церебральді артериялар мен көктамырлардың, сондай-ақ торқабық тамырларының тромбозы жағдайлары тіптен сирек сипатталды. Бұл жағдайлардың пайда болуы мен біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдау арасындағы байланысқа қатысты ортақ пікір жоқ.  

Терең көктамырлар тромбозының белгілері мыналарды қамтиды: аяқтың біржақты (немесе аяқтағы көктамырды бойлай) ісінуі, тік тұрған қалыпта немесе жүрген кезде аяқтың ауыруы немесе жайсыздануы, аяқта температураның оқшауланған жерде жоғарылауы, аяқтағы тері жабындарының қызаруы немесе түсінің өзгеруі.

Өкпе артериясы тромбоэмболиясының белгілері былайша тұжырымдалады: түсініксіз ентігудің немесе тыныс жиілеуінің кенеттен басталуы, қан түкірумен  қатар жүруі мүмкін күрт жөтел шабуылы, кеуде қуысының терең тыныс алғанда күшеюі мүмкін жедел ауыруы, үрейлену сезімі, бастың қатты айналуы; жүректің жиілеген немесе жүйесіз соғуы. Осы белгілердің кейбіреулері (мысалы, «ентігу» және «жөтел») спецификалық емес, әрі осы орайда өте жиі және шамалы ауыр бұзылулардың (мысалы, тыныс жолдарының жұқпасы) нышандары ретінде қате талдануы мүмкін. 

Артериялық тромбоэмболиясына цереброваскулярлы бұзылулар, тамырлар окклюзиясы немесе миокард инфарктісі кіреді.

Цереброваскулярлы бұзылулардың белгілері беттің, аяқ-қолдың, әсіресе дененің бір жағының кенеттен әлсіреуі немесе ұйып қалуы, сананың күрт шатасуы, сөйлеудің бұзылуы немесе қабылдау қабілетінің қиындауы; бір немесе екі көзбен көрудің кенет нашарлауы, жүріс-тұрыстың күрт бұзылуы, бас айналу, тепе-теңдіктен немесе қимыл үйлесімінен айырылу, айғақты себепсіз кенеттен болатын қатты немесе ұзақ бас ауыруы, ұстамалары бар және онсыз есінен тану немесе талу болуы мүмкін. Тамырлар окклюзиясының басқа нышандары, сондай-ақ, аяқ-қолдардағы кенет ауыру, ісіну немесе әлсіз цианоз, «жедел іштеспе» белгілері болуы ықтимал.

Миокард инфарктісінің белгілері мыналарды қамтиды:  кеуденің, қолдың немесе төс артының ауыруы, жайсыздануы, қысымы, ауырлығы, қысылу немесе керу сезімі, арқаға, шықшытқа, көмейге, қолға, ішке иррадиациялы жайсыздық сезімі, асқазандағы толу немесе керу сезімі, тұншығу сезімі, салқын тер, жүрек айнуы,  құсу немесе бас айналу, қатты әлсіреу, үрейлену сезімі, ентігу, жүректің жиі немесе жүйесіз соғуы.

Артериялық тромбоэмболиялық үдерістер өмірге қауіп төндіруі немесе өліммен аяқталуға әкелуі мүмкін. 

Қауіп фарторларының бірнешеуі бар немесе жекелеген қауіп факторлары айқын аңғарылатын әйелдерде тромбоз дамуының синергетикалық қаупінің пайда болу мүмкіндігін ескерген жөн.

Көрсетілген жоғары қауіп факторларының біріккен қаупіне қарағанда айқынырақ білінуі мүмкін. Біріктірілген пероральді контрацептивтерді қауіп/пайда қатынасының теріс бағалануы кезінде тағайындауға болмайды (“Қолдануға болмайтын жағдайлар” бөлімін қараңыз).

Тромбоздың (көктамырлық және/немесе артериялық),  тромбоэмболиялық  немесе цереброваскулярлық бұзылулардың даму қаупі жоғарылайтын жағдайлар:

- жас ұлғаюымен;

- шылым шегетіндерде (темекілер санының көбеюімен немесе жас ұлғаюымен, әсіресе 35 жастан асқан әйелдерде қауіп әріқарай арта береді);

- отбасылық сыртартқы бар болса (яғни, жақын туыстардың немесе ата-ананың салыстырмалы жас кезінде көктамырлық немесе артериялық тромбоэмболия болғанда). 

Егер тұқым қуалаған бейімділігі белгілі болса немесе жорамалданса, әйел біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдау мүмкіндігі жөніндегі мәселені шешу үшін дәрігерден кеңес алуы қажет, мына жағдайларда:  

- семіздік (дене салмағының индексі 30 кг/м2 астам);

- дислипопротеинемия;

- артериялық гипертензия;

- бас сақиналары;

- жүрек клапандарының аурулары;

- жүрекшелер фибрилляциялары;

- ұзақ уақыт иммобилизациялау, күрделі хирургиялық араласу, аяққа жасалған кез келген операция немесе ауқымды жарақат. 

Мұндай жағдайларда біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы пайдалануды тоқтатқан дұрыс (операция жоспарланған жағдайда, кем дегенде, оған дейін төрт апта бұрын) және иммобилизация аяқталғаннан кейін  екі апта бойы препаратты қабылдауды жаңғыртпаған жөн. 

Көктамырлық тромбоэмболияның дамуындағы көктамырдың варикозды кеңеюінің және беткейлік тромбофлебиттің рөліне қатысты мәселе жөнінде жалпыға ортақ пікір жоқ.

Босанудан кейінгі кезеңде тромбоэмболияның даму қаупі жоғары болатынын ескерген жөн. Айналымдық бұзылулар қант диабеті, жүйелі қызыл жегі, гемолитикалық уремиялық синдром, ішектің созылмалы қабыну аурулары (Крон ауруы немесе спецификалық емес ойық жаралы колит) және орақ жасушалы анемия кезінде де байқалуы мүмкін. 

Біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қолданған кезде бас сақинасы жиілігінің және ауырлығының артуы (бұл цереброваскулярлы бұзылулардың алды болуы мүмкін)  осы препараттарды дереу тоқтатуға негіз бола алады.

Көктамырлық немесе артериялық тромбозға тұқым қуалаған немесе жүре пайда болған бейімділік көрсеткіштері болып саналатын биохимиялық параметрлер белсенділендірілген С протеиніне төзімділікті, гипергомоцистеинемияны, антитромбин ІІІ тапшылығын, С протеині тапшылығын, S протеині тапшылығын, фосфолипидке қарсы антиденелерді (кардиолипинге, жегілік антикоагулянтқа антидене) қамтиды. 

Қатер/артықшылық арақатынасын бағалағанда, дәрігер тиісті ахуалды талапқа сай емдеу онымен байланысты тромбоздың даму қаупін азайтатынын назарға алуы керек. Сонымен қатар, жүктілік кезінде тромбоздар мен тромбоэмболиялар қаупінің, төмен дозада біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы (0,05 мг этинилэстрадиолдан аз) қабылдауға қарағанда, жоғары екенін ескерген жөн.

Ісіктер 

Жатыр мойны обырының даму қаупінің ең елеулі факторы вирус жұқпасы – персистирленетін адам папилломасы (НРV) болып табылады. Біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы ұзақ уақыт қолданған кезде жатыр мойынының обыры даму қаупінің аздап арта түсетіні жөнінде хабарламалар бар, алайда оның басқа факторлармен, соның ішінде жатыр мойыны патологиясы скринингімен және жыныстық мінез-құлық ерекшеліктерімен (контрацепциялық бөгеу әдістерін өте сирек пайдалану) қандай дәрежеде байланысты екені жөніндегі деректер қарама-қайшы күйде қала береді. 

Фармако-эпидемиологиялық 54 зерттеудің мета-талдауы қазіргі уақытта біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдап жүрген әйелдерде диагностикаланған сүт безі обырының сәл жоғары салыстырмалы даму қаупі (RR=1.24) бар екенін көріністеді. Осы препараттарды қабылдауды тоқтатқаннан кейін 10 жыл ішінде жоғары қауіп біртіндеп жоғалады. Сүт безі обырының 40 жастан аспаған әйелдерде сирек байқалуымен байланысты, қазіргі уақытта біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдап жүрген немесе таяуда қабылдаған әйелдерде сүт безі обырының диагноздары санының артуы осы аурудың жалпы даму қаупіне қатысты мардымсыз саналады. Оның біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдаумен байланысы дәлелденбеген. Байқалған жоғары қауіп біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қолданатын әйелдерде сүт безі обырының бұрынғы диагностикасының, ішу арқылы қабылданатын біріктірілген контрацептивтердің биологиялық тиімділіктерінің немесе осы екі фактордың қосылуының  салдары болуы мүмкін. Кезінде біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы пайдаланған әйелдерде, оларды ешқашан қолданбаған әйелдерден гөрі, сүт безінің обыры өте ерте сатыларында анықталған.     

Сирек жағдайларда біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қолдану аясында бауырдың қатерсіз ісіктерінің дамуы, ал одан да сирек жағдайларда  бауырдың қатерлі ісіктерінің дамуы байқалды. Жекелеген жағдайларда бауыр ісіктері өмірге қауіп төндіретін интраабдоминальді қан кетулерге әкелуі мүмкін. Біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдайтын емделушілерде іштің жоғарғы аймағындағы қатты ауырулар, бауырдың үлкеюі немесе интраабдоминальді қан кету нышандары пайда болған жағдайда дифференциялық диагноз жүргізген кезде бауыр ісігінің болуы мүмкін екенін ескерген жөн.   

Қатерлі ісіктер өмірге қатер үйіруі және өліммен аяқталуға әкелуі мүмкін.

Басқа жай-күйлер

Гипертриглицеридемиясы бар әйелдерде (немесе осы ахуал отбасылық сыртартқыда бар болса) Жанинді® қабылдау кезінде панкреатиттің даму қаупі жоғары болуы мүмкін.  

Біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдайтын көп әйелдерде артериялық кысымның аздап көтерілуі сипатталса да, клиникалық маңызды жоғарылау сирек байқалды. Дегенмен де, егер Жанинді®   қабылдау кезінде артериялық қысымның клиникалық мәні бар тұрақты артуы дамыса, бұл препаратты тоқтатып, артериялық гипертензияны емдей бастаған жөн. Егер гипотензиялық емнің көмегімен артериялық қысым  қалыпты мәндерге жетсе,  Жанинді® қабылдауды жалғастыруға болады. 

      Жүктілік кезінде байқалған келесі жай-күйлер біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдағанда да пайда болуы немесе нашарлауы мүмкін: холестазбен байланысты сарғаю және/немесе қышыну; өт қабында тастардың түзілуі; порфирия; жүйелі қызыл жегі; гемолитикалық уремиялық синдром; Сиденгам хореясы; жүктілер герпесі; отосклерозға байланысты естімей қалу. Алайда аталған ахуалдардың дамуы мен біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қабылдау арасындағы өзара байланыс дәлелденген жоқ. 

Тұқым қуалаған ангионевротикалық ісінуі бар әйелдерде препарат құрамындағы экзогенді эстрогендер осы ауруға түрткі болуы немесе оның белгілерін өршітуі мүмкін.

      Бауыр функциясының  жедел немесе созылмалы бұзылулары бар болса, бауыр функциясының көрсеткіштері қалпына келетін кезге дейін Жанинді® пайдалануды тоқтату мәселесін шешу қажет. Жүктілік немесе осының алдында жыныс гормондарын қабылдау кездерінде алғаш дамыған қайталамалы холестатикалық сарғаю пайда болғанда Жанинді®  қабылдауды тоқтату керек. 

Ішу арқылы біріктіріп қабылданатын контрацептивтер инсулинге төзімділікке және глюкозаға төзімділікке ықпалын тигізгенімен, біріктірілген контрацептивтердің төмен дозаларын (<0,05 мг этинилэстрадиол) ішу арқылы пайдаланатын қант диабетімен науқастарда ем тәртібін өзгертудің қажеті жоқ. Сонда да, қант диабетіне шалдыққан әйелдер Жанинді® қабылдаған кезде мұқият қадағалануға тиіс.

Біріктірілген контрацептивтерді ішу арқылы қолдану аясында Крон ауруының және спецификалық емес ойық жаралы колиттің көрініс беруі байқалды.

Кейбір жағдайларда, әсіресе сыртартқысында жүктілер хлоазмасы бар әйелдерде хлоазма байқалуы ықтимал. 

Хлоазманың дамуына бейімділігі бар әйелдер Жанинді® қабылдау кезінде күн астында ұзақ аялдаудан және ультракүлгінді сәулелену әсерінен аулақ болуға тиіс. 

Жанин®  түріндегі препараттардың АИВ жұқпасынан (ЖИТС) және жыныс жолымен берілетін басқа аурулардан сақтамайтынын әйелге ескерту қаже