Глюкофаж

Қазақстан Республикасы 

Денсаулық сақтау министрлігі Медициналық және 

фармацевтикалық қызметті 

бақылау комитеті Төрағасының 

201 _ жылғы “____” ___________

№ _____ бұйрығымен

БЕКІТІЛГЕН

                                                              Дәрілік заттың медицинада

                                                       қолданылуы жөніндегі нұсқаулық         

ГЛЮКОФАЖ® XR

Саудалық атауы

Глюкофаж® XR

Халықаралық патенттелмеген атауы

Метформин

Дәрілік түрі

Ұзақ әсер ететін 500 мг таблеткалар

Құрамы

Бір таблетканың құрамында

белсенді зат – 500 мг метформин гидрохлориді,

қосымша заттар:  натрий карбоксиметилцеллюлозасы, гипромеллоза  100000 cP (гидроксипропилметилцеллюлоза), гипромеллоза 5 cP (гидроксипропилметилцеллюлоза), микрокристалды целлюлоза, магний стеараты.

Сипаттамасы

Капсула пішінді, екі жақ беті дөңес, бір жағында «500» өрнегі бар, ақтан ақ дерлік түске дейінгі таблеткалар

Фармакотерапиялық тобы

Қант диабетін емдеуге арналған дәрілер. Пероральді түрде қабылдауға арналған қант төмендететін препараттар. Бигуанидтер.  Метформин. 

АТХ коды А10BA02  

Фармакологиялық қасиеттері

Фармакокинетикасы

Сіңуі

Ұзақ әсер ететін таблеткалар түріндегі дозаларды пероралльді түрде қабылдағаннан кейін метформиннің сіңуі, әдеттегідей босап шығатын метформин таблеткасымен салыстырғанда, баяулау. Ең жоғары концентрацияға жету уақыты (ТСmах) 7 сағат құрайды. Сонымен қатар, жылдам босап шығатын таблеткалар үшін ТСmах 2,5 сағат құрайды.  

Ұзақ әсер ететін таблеткалар түріндегі 2000 мг метформинді ішке бір рет қабылдағаннан кейін «концентрация – уақыт» қисығы астындағы аудан (АUС) әдеттегідей босап шығатын таблеткалар түріндегі 1000 мг метформинді тәулігіне екі рет қабылдағаннан кейінгі байқалғанға ұқсас.

Ұзақ әсер ететін таблеткалар түріндегі метформинді қабылдаған жағдайда жекелеген емделушілерде метформиннің ең жоғары концентрациясы (Сmах) мен АUС ауытқулары босап шығу бейіні әдеттегідей таблеткаларды қабылдаған жағдайдағы сол көрсеткіштермен ұқсас.

Ұзақ босап шығатын таблеткалардағы метформиннің сіңуі ас қабылдауға байланысты өзгермейді. Ұзақ әсер ететін таблеткалар түріндегі 2000 мг дейінгі метформинді бірнеше рет қабылдаған кезде жинақталу байқалмайды.

Таралуы   

Плазма ақуыздарымен байланысуы елеусіз. Метформин эритроциттермен ішінара байланысады. Қандағы Сmах плазмадағы Сmах-тан төмен, әрі оған шамамен дәл осындай уақытта жетуге болады. Әдеттегі емдік дозаларда, бүйрек функциясының бұзылу жағдайларын қоспағанда,  метформиннің плазмада жинақталуы байқалмайды. Орташа таралу көлемі 63-276 л ауқымында өзгеріп отырады.

Метаболизмі

Метформин зат алмасуға қатыспайды, әрі плазма ақуыздарымен байланысуы елеусіз болғандықтан, байланыспаған түрде метаболизденеді. Адамда метаболиттері табылмаған. Метформин өзгермеген күйде бүйрек арқылы шығарылады.

Шығарылуы

Метформиннің бүйректік клиренсі минутына > 400 мл құрайды, бұл метформиннің шумақтық сүзілу және өзекшелік секреция есебінен шығарылатынын көрсетеді. Пероральді түрде қабылдағаннан кейін жартылай шығарылу кезеңі 6,5 сағатқа жуық құрайды.

Бүйрек функциясы бұзылған кезде метформиннің клиренсі креатининнің клиренсіне пропорционалды түрде төмендейді, жартылай шығарылу кезеңі ұзарады, бұл плазмадағы метформин концентрациясының артуына әкеп соғуы мүмкін. 

Фармакодинамикасы

Глюкофаж® XR ашқарын күйде де, тамақ ішуден кейін де плазмадағы глюкоза деңгейін төмендететін гипергликемияға қарсы әсерлері бар бигуанид  болып табылады. Препарат инсулин секрециясын стимуляцияламайтын болғандықтан, гипогликемияны туындатпайды.    

Метформин үш механизммен әрекет етеді:

(1)    Глюконеогенездің және гликогенолиздің тежелуі арқылы бауырда глюкоза өндірілуінің азаюы.

(2)    Бұлшықеттерде инсулинге сезімталдықтың артуы арқылы глюкозаның шеткергі сіңірілуінің және оның жойылуының жақсаруы

(3)    Глюкозаның ішек ішінде сіңуінің кешеуілдеуі.

Метформин  гликоген-синтетазаға әсер ету арқылы глюкозаның жасушаішілік синтезін стимуляциялайды. 

Метформин глюкозаның жарғақшалық тасымалдаушыларының (GLUT) бүгінгі күні белгілі барлық типтерінің тасымалдау қабілетін арттырады.  

Клиникалық зерттеулерде метформин қолдану дене салмағының тұрақтануымен немесе салмақтың төмендеуімен қатар жүрген.

Метформин бауырдағы қан айналымын күшейтеді және глюкозаның гликогенге айналу үдерісін жеделдетеді. Триглицеридтер, ТТЛП, ТӨТЛП деңгейін төмендетеді.  

Қолданылуы

- ересектерде, әсіресе салмағы артық және емдәммен және дене жаттығуларымен бақыланбайтын гликемиясы бар емделушілерде 2 типті қант диабетін монотерапия ретінде, немесе пероральді басқа гипогликемиялық дәрілермен, немесе инсулинмен біріктіріп емдеу

Қолдану тәсілі және дозалары

Монотерапия және диабетке қарсы пероральді басқа дәрілермен үйлестіріп біріктірілген ем

Әдеттегі бастапқы дозасы күніне 1 рет кешкі ас кезінде 500 мг құрайды.

Емдеу жүргізілген 10-15 күннен соң қан глюкозасын өлшеу нәтижелерінің негізінде дозаны түзету қажет. Дозаны баяу арттыру асқазан-ішектік жағымдылығының жақсаруына мүмкіндік береді.  

Глюкофаж® XR препаратының ең жоғары тәуліктік дозасы – күніне 1 рет кешкі ас кезінде 4 таблетка. 

Қан плазмасындағы глюкозаның мөлшеріне байланысты,  дозаны әрбір 10-15 күн сайын 500 мг-нан тәуліктік ең жоғары дозаға (2000 мг) дейін ақырын арттырады.

Егер күніне 1 рет қабылданатын ең жоғары тәуліктік дозада глюкозаның мөлшерін бақылауға қол жеткізілмесе, онда келесі сызба бойынша осы дозаны бірнеше қабылдауға бөлу мүмкіндігін қарастыруға болады:

Ұзақ әсер ететін 500 мг Глюкофаж® XR: таңғы ас кезінде 2 таблетка және кешкі ас кезінде 2 таблетка.

Диабетке қарсы басқа дәрілер қабылдаудан көшу жоспарланған жағдайда: басқа дәрі қабылдауды тоқтатып, жоғарыда көрсетілген дозада Глюкофаж® XR препаратын қабылдауды бастау қажет.

Метформинді  күніне 2000 мг-ден көп дозада қабылдайтын науқастарды ұзақ әсер ететін Глюкофажға® XR ауыстыруға ұсыныс жасалмайды.  

Инсулинмен біріктіру

Ұзақ әсер ететін Глюкофаж® XR препаратын инсулинмен  бірге қолданған кезде препараттың әдеттегі бастапқы дозасы күніне бір рет 1 таблетка құрайды, ал инсулин дозасын қан плазмасындағы глюкоза мөлшерін  өлшеу нәтижелеріне сүйеніп таңдайды.

Қарттық жастағы емделушілер: қарттық жастағы адамдарда бүйрек функциясының төмендеуіне орай, Глюкофаж® XR дозасын бүйрек функциясының негізінде ( қандағы креатинин деңгейін өлшеу!) таңдау қажет.

Жағымсыз әсерлері

Препараттың жағымсыз әсерлерінің жиілігі келесі үлгіде бағаланады:

Өте жиі: ≥ 1/10

Жиі: ≥ 1/100, < 1/10

Жиі емес: ≥ 1/1000, < 1/100

Сирек: ≥ 1/10 000, < 1/1000

Өте сирек: < 1/10 000

Жиі

-        жүректің айнуы, құсу, диарея,  іштің ауыруы, тәбеттің болмауы сияқты асқазан-ішектік бұзылыстар

Олар емдеудің бастапқы кезеңінде өте жиірек пайда болады және көптеген  жағдайда өздігінен жоғалады. Симптомдарға жол бермеу үшін тәуліктік дозаны күніне 2 қабылдауға бөліп, препаратты тамақ ішу кезінде немесе одан кейін қабылдау ұсыныс жасалады. Дозаны баяу арттыру асқазан-ішектік жағымдылығын жақсартады.

-        дәм сезудің бұзылуы

Өте сирек

-               ауырлық дәрежесі әртүрлі аллергиялық реакциялар, тері реакциялары: гиперемия, қышыну, есекжем

-               лактоацидоз

-               В12 витамині сіңуінің нашарлауы және оның сарысулық деңгейлерінің метформинді ұзақ уақыт пайдаланған кезде азаюы

Бірлі-жарым жағдайларда

-        бауыр функциясы көрсеткіштерінің бұзылуы, гепатит; Глюкофаж® XR тоқтатылғаннан кейін жағымсыз құбылыстар толық жоғалады.

Қолдануға болмайтын жағдайлар

-        метформин гидрохлоридіне немесе кез келген қосымша затқа жоғары сезімталдық

-        диабеттік кетоацидоз, диабеттік кома алдындағы жай-күй, кома

-        бүйрек функциясының жеткіліксіздігі немесе бүйрек функциясының бұзылуы (креатинин клиренсінің деңгейі минутына 60 мл-ден аз)

-        бүйрек функциясының бұзылуына әкелуі мүмкін организмнің сусыздануы, ауыр жұқпа, гипогликемиялық шок

-        тіндік гипоксияның дамуына әкелуі мүмкін жедел және созылмалы аурулардың клиникалық айқын көріністері (жүрек немесе тыныс алу функцияларының жеткіліксіздігі, жедел миокард инфарктісі және шок)

-        бауыр функциясының жеткіліксіздігі

-        жедел алкогольдік уыттану, маскүнемдік

Дәрілермен өзара әрекеттесуі

Ұсынылмайтын біріктірілімдер

Алкоголь:

Жедел алкогольдік уыттану кезінде, әсіресе ашығу немесе калориясы төмен емдәмді ұстану жағдайларында, сондай-ақ бауыр функциясының жеткіліксіздігінде алкоголь қабылдау сүтқышқылды ацидоздың даму қаупін арттырады. Препарат қабылдау кезінде алкоголь және құрамында спирт бар дәрілік заттар қабылдамаған жөн.

Йодталған контрастылы дәрілер:  

Құрамында йодталған контрастылы дәрілерді интраваскулярлы енгізу бүйрек функциясының жеткіліксіздігіне әкеп соғуы мүмкін, соның нәтижесінде организмде метформин жинақталып, сүтқышқылды ацидоздың даму қаупі туындайды. Зерттеу жүргізілгенге дейін немесе жүргізілу кезінде метформин қабылдауды тоқтатып, тексеру өткізілгеннен кейін 48 сағат ішінде оны жаңғыртпаған жөн, ал қабылдауды бүйрек функциясына баға берілгеннен кейін және ол қалыпты болған жағдайда ғана қайта бастау керек.  

Қолданған кезде сақтықты қажет ететін біріктірілімдер

Гипергликемиялық әсер тән болатын дәрілік препараттар (глюкокортикостероидтар (жүйелік және жергілікті әсер ететін) және симпатомиметиктер),  әсіресе емдеудің бас кезінде қандағы глюкозаны жиірек анықтауды қажет етеді. Қажет болған кезде, метформин дозасын тиісті дәрілік препаратпен соңғысы тоқтатылғанша түзеткен жөн.

Диуретиктер, әсіресе, ілмектік диуретиктер бүйрек функциясын  потенциальді түрде төмендететіндіктен, олар лактоацидоздың пайда болу қаупін арттыруы мүмкін.  

Айрықша нұсқаулар

Лактоацидоз метформиннің жиналуы салдарынан пайда болатын сирек, бірақ күрделі метаболикалық асқыну болып табылады.

Метформин алған емделушілерде лактоацидоз жағдайлары негізінен бүйрек функциясының айқын жеткіліксіздігімен қосылған қант диабеті бар емделушілерде туындады.

Лактоацидоздың пайда болуына жол бермеу үшін препаратты нашар бақыланатын диабеті, кетозы бар емделушілерге, ұзақ ашығу кезінде,  алкогольді пайдаланғанда, бауыр функциясының жеткіліксіздігінде және гипоксиямен байланысты кез келген жай-күйде ерекше сақтықпен тағайындайды. 

Егер емдеу кезінде емделушіде бұлшықеттердің құрысуы, ас қорытудың бұзылуы (іштің ауыруы) және айқын астения пайда болса, аталған симптомдар басталып келе жатқан сүтқышқылды ацидоздың белгісі болуы мүмкін.

Зертханалық диагностика кезінде: қанда рН төмендеуі, плазмада 5 ммоль/л-ден жоғары лактат деңгейі, плазманың аниондық аралығының ұзаруы және лактат/пируват арақатынасының артуы анықталады. Лактоацидозға күдік туындағанда метформинмен емдеуді тоқтатып, емделушіні ауруханаға жатқызған жөн.

Бүйрек функциясы:

Метформин бүйрек арқылы шығарылатындықтан, емдеуді бастар алдында да, әрі қарай жүйелі түрде қан сарысуындағы креатинин деңгейлерін анықтау қажет (бұған Кокрофт-Голт формуласын пайдаланып, сарысу креатининінің деңгейіне қарап баға берілуі мүмкін):  

·         бүйрек функциясы қалыпты емделушілерде жылына бір реттен кем емес

·         қан сарысуындағы креатинин деңгейлері жоғарғы қалып шегінде болатын емделушілерде және қарттық жастағы адамдарда жылына екі-төрт реттен кем емес. 

Қарттық жастағы емделушілерде бүйрек функциясының төмендеуі жиі және симптомыз болады. Бүйрек функциясының нашарлауына гипертензияға қарсы препараттар қабылдау немесе диуретиктер түрткі болатын жағдайларда және қабынуға қарсы стероидты емес дәрілер (ҚҚСД) қабылдаған кезде ерекше сақтық таныту қажет. 

Йодталған контрастылы дәрілер енгізу:  

Радиобиологиялық зерттеулер кезінде йодталған контрастылы дәрілерді интраваскулярлы енгізу организмде метформиннің жинақталуын тудырып, лактатацидоз туындататын бүйрек функциясының жеткіліксіздігіне әкелуі мүмкін болғандықтан, бұл жағдайларда зерттеу жүргізілгенге дейін немесе жүргізілу кезінде метформин қабылдауды тоқтатып, тексеру өткізілгеннен кейін 48 сағат ішінде оны жаңғыртпаған жөн, ал қабылдауды бүйрек функциясына баға берілгеннен кейін және ол қалыпты болған жағдайда ғана қайта бастау керек.  

Хирургиялық операциялар: 

Метформин қабылдауды жалпы, жұлындық немесе передуральді наркоз жасаумен ұсынылатын хирургиялық операция жасаудан 48 сағат бұрын тоқтату қажет. Емді операциядан кейін кем дегенде 48 сағаттан соң немесе ауыз арқылы тамақтану басталғаннан кейін және бүйрек функциясының қалыпты екені расталған соң ғана бастауға болады.

Басқа да сақтандырулар:

ГлюкофажбенÒ ХR емделу кезінде барлық емделушілер емдәм ұстанып, көмірсуларды тәулік ішінде біркелкі қабылдауға міндетті. Дене салмағы артық емделушілер калориясы төмен емдәм ұстануды жалғастыруы тиіс.

Ауру барысына мониторинг жасау үшін зертханалық талдауларды жүйелі түрде жасап отыру қажет.

Метформинді ғана қолдану гипогликемияны туындата алмайды, бірақ емделушілерге оны инсулинмен немесе сульфонилмочевина туындыларымен біріктіріп қабылдаған кезде сақтық танытып, қандағы глюкоза деңгейіне ұдайы тексеру тағайындауға ұсыныс жасалады. 

ГлюкофажÒ ХR препаратымен ұзақ уақыт ем қабылдаған емделушілерде оның қан сарысудағы концентрациясының төмендеуімен қатар, В12 витамині сіңуінің азаюы байқалды. Мегалобластты анемиясы бар емделушілерде В12 витамині деңгейінің төмендейтініне көңіл бөлу қажет.

Педиатрияда қолданылуы

Ұзақ әсер ететін Глюкофаж® XR препаратын, қолданылуы жөніндегі деректер жоқ болғандықтан, 18 жасқа дейінгі балалар мен жасөспірімдерге қолданбаған жөн.

Жүктілік және лактация кезеңі

Жүкті әйелдерде метформин қолдану жөніндегі шектеулі деректерде туа біткен бұзылулар қаупінің жоғарылауы көрсетілмеген. Алайда оны қауіп/пайдасын ескеріп қана қолдануға болады.

Жүктілік жоспарланғанда, сондай-ақ Глюкофаж® XR препаратын қабылдау аясында жүкті болып қалған жағдайда препаратты тоқтатып, инсулин емін тағайындауға ұсыныс жасалады. Глюкофаж® XR препаратымен емделу кезінде емшек емізуге кеңес берілмейді. Емшек емізуді тоқтату туралы шешімді бала емізудің пайдасы мен сәбиде болатын жағымсыз реакциялардың  потенциальді қаупін ескере отырып жасаған жөн.

Көлік құралын немесе қауіпті механизмдерді басқару қабілетіне препараттың ықпал ету ерекшеліктері

Глюкофаж® XR препаратымен монотерапия гипогликемияны туындатпайды, сондықтан да автомобильді басқару және механизмдермен жұмыс жасау қабілетіне ықпалын тигізбейді. Алайда емделушілер Глюкофаж® диабетке қарсы басқа дәрілік заттармен (сульфонилмочевина туындылары, инсулин, репаглинид) біріктіріліп қолданылғанда гипогликемияның пайда болуы мүмкін екенін есте сақтауы тиіс.

Артық дозалану

Симптомдары: Глюкофаж® препаратын 85 г дозада қолданғанда гипогликемияның дамуы байқалған жоқ. Алайда бұл жағдайда сүтқышқылды ацидоздың дамуы байқалған.

Емі:  лактоацидоз белгілері пайда болған жағдайда препаратпен емдеуді дереу тоқтатып, науқасты ауруханаға дереу жатқызу және, лактат концентрациясын анықтап, диагнозын нақтылау қажет. Лактат пен метформинді организмнен шығаратын ең тиімді шара гемодиализ болып саналады. Сондай-ақ симптоматикалық ем жүргізіледі. 

Шығарылу түрі және қаптамасы

ПВХ/алюминий фольгадан жасалған пішінді ұяшықты қаптамада 15 таблеткадан, пішінді ұяшықты 2 немесе 4 қаптамадан қолданылуы жөніндегі нұсқаулықпен бірге картон қорапшаға салынған.

Сақтау шарттары

25оС-ден  аспайтын температурада сақтау керек.

Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтау керек!

Сақтау мерзімі

3 жыл

Препаратты жарамдылық мерзімі өткеннен кейін пайдалануға болмайды

Дәріханалардан босатылу шарттары

Рецепт арқылы

Өндіруші

Мерк Сантэ с.а.с., Франция

Тіркеу куәлігінің иесі 

Мерк Сантэ с.а.с., Франция 

Тұтынушылардан өнім (тауар) сапасы жөніндегі шағымдарды Қазақстан Республикасы аумағында қабылдайтын ұйымның мекенжайы 
«Такеда Остевропа Холдинг ГмбХ»
Алматы қ-сы, Бегалин к-сі 136 а
Телефон нөмірі: (727) 2444004
Факс нөмірі: (727) 2444005
Электронды поштасы: DSO-KZ@takeda.com