Бетадин

Дәрілік затты медициналық қолдану

жөніндегі нұсқаулық

БЕТАДИНÒ

Cаудалық атауы  

БетадинÒ

Халықаралық патенттелмеген атауы    

Жоқ

Дәрілік түрі

Сыртқа қолдануға арналған 10 % 20 г жақпамай  

Құрамы

20 г жақпамай құрамында 

белсенді зат-2 г повидон-йод (200 мг белсенді йодқа баламалы),

қосымша заттар: натрий гидрокарбонаты, макрогол 400, макрогол 1000, макрогол 1500, макрогол 4000, тазартылған су.

Сипатамасы

Әлсіз йод иісі бар, қоңыр түсті гомогенді жақпамай. 

Фармакотерапиялық тобы

Антисептиктер және дезинфекциялайтын препараттар. Йод препараттары.

Повидон-йод.

АТХ коды  D08AG02

Фармакологиялық қасиеттері

Фармакокинетикасы

Повидон-йодты жақпамай түрінде зақымданбаған теріге қолданғанда  йодтың сіңуі мардымсыз. Повидонның сіңу дәрежесі және оның бүйректермен шығарылуы орташа  молекулярлық салмағына  (қоспаның) байланысты. Молекулярлық салмағы 35000- 50000 жоғары заттар үшін  организмде іркілуі мүмкін. Организмдегі сіңген йод немесе йодидтің тағдыры негізінен  кез келген басқа тәсілмен енгізілген йодтың тағдырына ұқсайды. 

Негізінен бүйрек арқылы шығарылады.

Фармакодинамикасы

Бетадин жақпамайының әсер ететін заты - повидон-йод йод пен поливинилпирролидон полимерінің кешені болып табылады, одан препаратты жаққаннан кейін біраз уақыт  йод бөлініп шығып отырады және белсенді бос йодтың  тұрақты концентрациясымен қамтамасыз етіледі. Бос  йод (I2) күшті бактерицидті әсерге ие. Іn vitro  зерттеулерде  бактериялар, вирустар, зеңдер және  кейбір қарапайым организмдерді жылдам жояды. Терімен немесе шырышты қабаттармен жанасқанда полимерден йодтың ұдайы өсудегі мөлшері бөлінеді. Бос йод ферменттердің SH– немесе ОН–аминқышқылдары буындарының тотыққыш топтарымен және микроорганизмдердің құрылымдық ақуыздарымен осы ферменттер мен ақуыздарды белсенсіздендіріп және жоя отырып жауап береді. Микроорганизмдердің көпшілігі in vitro жағдайында бір минуттан азырақ уақыт ішінде жойылады, сонымен бірге ең жоғары бактерацидті әсері 15-30 секундта туындайды. Бұл орайда йод түссізденеді, соған байланысты қоңыр түске боялу қарқындылығы  препарат әсерінің тиімділігін білдіретін индикатор қызметін атқарады. Түссізденгеннен кейін препаратты қайта жағуға болады.  Препаратқа резистенттілік белгісіз.

Қолданылуы

- ұсақ кесілулер мен сыдырылуларда, аздаған  күйіктерде инфекциялардың

алдын алуда 

- терінің зеңдік және бактериялық инфекцияларын, сондай-ақ ойылулар мен трофикалық ойық жаралар инфекцияларын емдеуде. 

Қолдану тәсілдері және дозасы

Сыртқа қолдануға арналған препарат.  

Инфекцияны емдеу үшін: 14 күннен асырмай күніне 1-2 рет жағу керек. 

Инфекцияның алдын алу үшін: аптасына 1-2 рет, бұл қажет болғанға дейін жағу керек.

Зақымданған тері тазартылып, құрғатылуға тиіс. Бетадин жақпамайы зақымданған жерге жағылады. Өңделген теріге таңғыш таңуға болады.

Жағымсыз әсері

Сирек (≥ 1/10,000 - < 1/1,000)

- аса жоғары сезімталдық

- псориазға ұқсайтын ұсақ қызыл буллезді элементтердің түзілуімен жанаспалы дерматит, эритема, қышыну

Өте сирек (<1/10,000)

- анафилактикалық реакция

- гипертиреоз (кейде тахикардиямен немесе мазасыздықпен қатар жүретін)  йодты айтарлықтай мөлшерде қолданғаннан кейін (мысалы, жарақат немесе күйіктерді емдеуде повидон-йодты ұзақ уақыт қолданғанда) қалқанша без аурулары бар пациенттерде байқалуы мүмкін

- ангионевроздық ісіну

Жиілігі белгісіз (жиілігін бар деректердің негізінде анықтау мүмкін емес) 

- гипотиреоз (үлкен беткейлерді өңдеумен ұзақ уақыт қолданғанда дамуы мүмкін)

- қан сарысуының электролиттері мен осмолярлігінің деңгейінің өзгеруі **, метаболикалық ацидоз**

- жедел бүйрек жеткіліксіздігі**

- терінің химиялық күйігі***

**    йодты айтарлықтай мөлшерде қолданғаннан кейін байқалуы мүмкін (мысалы, күйіктерді емдеуде)

***      хирургиялық операциялар алдында байқалуы мүмкін, егер пациент Бетадин ерітіндісімен «суланса»

Қолдануға болмайтын жағдайлар

-  йодқа немесе препараттың басқа компоненттеріне жоғары сезімталдықта

-  гипертиреоз немесе қалқанша без функциясының басқа да айқын бұзылуларында 

-   Дюрингтің герпетиформалы дерматитінде

- радиобелсенді йодты қолданумен сцинтиграфия және емдеуге дейін және

кейін

Дәрілермен  өзара әрекеттестігі

Повидон-йод кешені pH 2.0-7.0 диапазонында микробқа қарсы әсер етеді. Ақуыздармен және басқа қанықпаған органикалық заттармен өзара әрекеттесуі оның тиімділігін төмендетеді.        

Бетадин жақпамайы мен ферменттік жақпамайлардың жараларды емдеу үшін бір мезгілде қолданылуы екі препараттың да тиімділігін төмендетеді. 

Құрамында сынап, күміс, сутегінің асқын тотығы немесе толуидин бар препараттар повидон-йод кешенімен өзара әрекеттесуі мүмкін, соған байланысты оларды біріктіріп қолдану ұсынылмайды.

Повидон-йод   құрамында октенидин бар антисептикалық дәрілермен бірге немесе бірінен кейін бірі қолданылса, осы дәрілер қолданылған тері беткейінің уақытша қараюын туындатуы мүмкін.

Айрықша нұсқаулар

Препарат тек қана жергілікті қолдануға арналған. Ұзақ жағу терінің тітіркенуін, ал кейде ауыр реакцияларды тудыруы мүмкін. Тітіркену мен аса жоғары сезімталдық белгілері пайда болған жағдайда препаратты жағуды тоқтату керек. 

Жақпамайды қолданар алдында қыздыруға болмайды. 

Йодтың елеулі мөлшерлері қалқанша без функциясының бұзылуы бар (мысалы, түйінді коллоидты немесе эндемиялық зобта) науқастарда гипертиреоз тудыруы мүмкін. Мұндай пациенттерде Бетадин жақпамайын қолдану терінің өңделетін бетінің  өңделу уақыты мен  ауданы жағынан шектелуі қажет. Егер емдеу курсы кезінде гипертиреоз симптомдары пайда болса, қалқанша без функциясын тексеру қажет. 

Препаратты  сцинтиграфияға дейін және кейін, сондай-ақ   радиоактивті йодпен қалқанша без карциномасын емдеу кезінде қолдануға болмайды.

Повидон-йодтың тотықтандыратын қасиеттеріне байланысты оның іздері толуидин немесе гваяк шайырын қолданумен  нәжістегі жасырын қанды (гемоглобина), сондай-ақ несептегі қанды немесе глюкозаны анықтауға арналған зерттеулердің кейбір түрлерін жүргізу кезінде ол жалған оң нәтижелер беруі мүмкін.

Повидон-йодты қолдану кезінде қалқанша бездің йодты сіңіруі төмендеуі мүмкін, бұл кейбір диагностикалық зерттеулердің (мысалы, қалқанша бездің  сцинтиграфиясының, радиобелсенді йод қолданылған өлшеулердің, ақуызбен байланысқан йодты анықтаудың) нәтижелеріне әсер етуі, сондай-ақ қалқанша без ауруларын емдеу үшін қолданылатын йод препараттарымен өзара әрекеттесуі мүмкін. Повидон-йодпен ұзақ терапиядан кейін зерттеулердің бұрмаланбаған нәтижелері алынуы үшін осы препаратсыз уақыттың (1-2 апта)  жеткілікті ұзақ кезеңін сақтау ұсынылады.  

Педиатрияда қолданылуы 

Жаңа туған балалар мен нәресте жасындағы балаларға қажет болған жағдайда қалқанша без функциясын тексергеннен кейін ғана препаратты қолдануға болады.

Бұл кезде   жаңа туған балалар мен нәресте жасындағы балаларда үлкен дозалар қолданудан аулақ болған жөн, себебі олардың терісі жоғары өткізгіштікке ие және оларда йодқа жоғары сезімталдық жиірек байқалады, бұл гипертиреоздың даму қаупін жоғарлатады. Препаратты балалалардың аузына және асқазан-ішек жолына абайсыз түсіп кетуін болдырмау керек. 

Жүктілік және лактация кезеңі

Йод плацентарлық бөгет арқылы өтеді және емшек сүтіне өтеді. Препаратты жүктілік кезінде қолдану жаңа туған нәрестедежәне ұрықта тиреотропты гормон деңгейінің жоғарылауымен транзиторлық гипотериоздың дамуын тудыруы мүмкін. 

Балада қалқанша без функциясын зерттеуде қажеттілік туындауы мүмкін.

Препаратты жүктіліктің екі айдан жоғары мерзімінде, сондай-ақ бала емізу кезінде қолдану тек қатаң көрсетілімдер бойынша мүмкін және ана мен баланың қалқанша без функциясын мұқият бақылау қажет.

Бұл жағдайларда препаратты қысқа уақытқа қолдануға болады. 

Препаратты жүктіліктің екінші триместрінен кейін қолдану ұсынылмайды. 

Көлік құралдарын басқаруға және қауіптілігі жоғары механизмдермен жұмыс істеу қабілетіне әсер ету ерекшелігі

Препаратты қолдану көлікті және аса қауіпті механизмдерді басқару қабілетіне әсер етпейді. 

Артық дозалануы 

Йодтық жедел улануға мынадай симптомдар тән: ауыздың темір татуы, сілекей бөлінуінің жоғарлауы, ауызда немесе жұтқыншақта шымылдату немесе ауыруды сезіну;  көздің тітіркенуі мен ісінуі; тері реакциялары; асқазан-ішек бұзылулары және диарея; бүйрек функциясының бұзылуы және анурия; қан айналымының жеткіліксіздігі;  көмейдің екіншілік асфиксиямен ісінуі, өкпенің ісінуі, метаболизмдік ацидоз, гипернатриемия.  

Емі: электролиттік тепе-теңдік, бүйрек пен қалқанша без функциясын айрықша бақылай отырып, симптоматикалық және демеуші ем жүргізу. 

Шығарылу түрі және қаптамасы

Полиэтиленнен жасалған бұрандалы ақ қалпақшасы бар литографияланған алюминий сықпаға  20 г  жақпамайдан салынған.

1 сықпадан медициналық қолдану жөніндегі мемлекеттік және орыс тіліндегі нұсқаулықпен бірге картон қорапшаға салынған. 

Сақтау шарттары

15°С-ден - 25°С-ге  дейінгі температурада сақтау керек. 

Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтау керек!

Сақтау мерзімі

3 жыл

Жарамдылық мерзімі өткеннен кейін пайдалануға болмайды.

Дәріханалардан босатылу шарттары

Рецептісіз.