Амлотоп

Дәрілік заттың медицинада қолданылуы

 жөніндегі нұсқаулық

Амлотоп

Саудалық атауы

Амлотоп

Халықаралық патенттелмеген атауы

Амлодипин

Дәрілік түрі

5 мг және 10 мг таблеткалар

Құрамы

Бір таблетканың құрамында

белсенді зат – 5 мг және 10 мг амлодипинге шаққанда 6,93 мг және 13,86 мг амлодипин безилаты,

қосымша заттар: микрокристалды целлюлоза, сүт қанты (лактоза), кальций стеараты, примеллоза (натрий кроскармеллозасы), аэросил (кремнийдің коллоидты қостотығы). 

Сипаттамасы

Жалпақ цилиндр пішінді, ойығы және бөлетін сызығы бар ақ немесе ақ түсті дерлік таблеткалар  

Фармакотерапиялық тобы

«Баяу» кальций өзекшелерінің іріктелген бөгегіштері. Дигидропиридин туындылары. 

АТЖ  коды  С08СА01

Фармакологиялық қасиеттері

Фармакокинетикасы

Ішу арқылы қабылдағаннан кейін амлодипин асқазан-ішек жолынан баяу сіңеді. Орташа абсолютті биожетімділігі 64% құрайды, қан сарысуында ең жоғары концентрация 6-9 сағаттан кейін байқалады. Концентрация тұрақты тепе-теңдікке емдеудің 7 күнінен кейін жетеді. Ас амлодипиннің сіңуіне ықпалын тигізбейді. Орташа таралу көлемі дене салмағының әр кг-на шаққанда 21 л құрайды, бұл препараттың үлкен бөлігі тіндерде болатындығын, ал біршама азы қанда болатындығын көрсетеді. Қандағы препараттың үлкен бөлігі (95%) қан плазмасы ақуыздарымен байланысады.  

Амлодипин бауырда баяу, бірақ  экстенсивті метаболизмге (90%) ұшырап, белсенді емес метаболиттер түзеді, бауыр арқылы «алғаш өту» әсері бар. Метаболиттердің елеулі фармакологиялық белсенділігі жоқ. 

Ішу арқылы бір рет қабылдағаннан кейін жартылай шығарылу кезеңі (Т1/2) 31  сағаттан 48 сағатқа дейін өзгереді, қайталап тағайындаған кезде Т1/2 шамамен 45 сағатты құрайды. Ішке қабылданған дозаның 60%-ға жуығы несеппен бірге көбіне метаболиттер түрінде, 10%-ы өзгермеген күйінде, ал 20-25%-ы нәжіспен бірге, сондай-ақ емшек сүтімен бірге бөлініп шығады.  Амлодипиннің жалпы клиренсі 0,116 мл/с/кг (7 мл/мин/кг, 0,42 л/сағ/кг) құрайды.

Егде жастағы (65 жастан асқан) емделушілерде амлодипиннің шығарылуы (Т1/2  65 сағат) жас емделушілермен салыстырғанда баяу, алайда бұл айырмашылықтың клиникалық маңызы жоқ. Бауыр қызметінің жеткіліксіздігіне шалдыққан емделушілерде Т1/2 ұзаратыны шамаланған. Ұзақ уақытқа тағайындаған кезде организмде тәуліктік жиналуы жоғары болады (Т1/260 сағатқа дейін). Бүйрек қызметінің жеткіліксіздігі амлодипиннің кинетикасына елеулі ықпалын тигізбейді. Препарат гематоэнцефалдық бөгет арқылы өтеді. Гемодиализбен  шығарылмайды.

Фармакодинамикасы

Дигидропиридиннің туындысы – «баяу» кальций өзекшелері бөгегішінің (БКӨБ) III буыны, антиангинальді және гипотензивті әсер етеді. Дигидропиридинді рецепторлармен байланыса отырып, кальций өзекшелерін бөгейді, кальций иондарының жасушаға мембрана арқылы өтуін төмендетеді (кардиомиоциттерге қарағанда қантамырлардың тегіс бұлшықетті жасушаларында үлкен дәрежеде). Антиангинальді әсері коронарлы және шеткергі  артериялар мен артериолдардың кеңеюімен жүзеге асады: стенокардияда миокард ишемиясының айқындылығын азайтады; шеткергі артериолдарды кеңейте отырып, жалпы шеткергі қантамырлық кернеуді төмендетеді, жүрекке алдын ала түсетін жүктемені азайтады, миокардтың оттегіні қажет етуін төмендетеді. Негізгі  коронарлы артериялар мен артериолдарды кеңейте отырып, оттегінің миокардқа түсуін арттырады (әсіресе вазоспастикалық стенокардияда); коронарлы артериялар контрикциясының дамуына жол бермейді (соның ішінде шылым шегуден болған). Стенокардияға шалдыққан науқастарда бір реттік тәуліктік доза дене жүктемесін орындау уақытын арттырады, стенокардияның және ST сегментінің «ишемиялық» депрессиясының дамуын баяулатады, стенокардия ұстамаларының және нитроглицеринді қолдану жиілігін төмендетеді.

Дозаға байланысты ұзақ гипотензивті әсер береді. Гипотензивті әсері қантамырлардың тегіс бұлшықеттерінің  қантамырларын тікелей кеңейтетін әсерімен жүзеге асады. Артериялық гипертензияларда бір реттік доза артериялық қысымның (АҚ) 24 сағат бойы (науқастың «жатқан» және «тұрған» күйінде) клиникалық тұрғыдан маңызды төмендеуін қамтамасыз етеді. АҚ-ны күрт төмендетпейді, дене жүктемесіне төзімділікті, сол жақ қарыншадан қанды айдау фракциясын төмендетеді. Сол жақ қарынша миокарды гипертрофиясы дәрежесін азайтады, жүректің ишемиялық ауруында (ЖИА) атеросклерозға қарсы және кардиопротекторлы әсер береді. Миокардтың жиырылғыштығына және өткізгіштігіне ықпалын тигізбейді, жүректің жиырылу жиілігінің (ЖЖЖ) рефлекторлы артуын тудырмайды, тромбоциттердің бірігуін тежейді, шумақтың сүзілу жылдамдығын арттырады, әлсіз натрийуретикалық әсері бар. Диабеттік нефропатияларда микроальбуминурияның айқындылығын арттырмайды. Зат алмасуға және қан плазмасындағы липидтерге жағымсыз ықпал етпейді. Әсерінің басталу уақыты– 2-4 сағат, әсерінің ұзақтығы – 24 сағат.

Қолданылуы

-      артериялық гипертензияда (монотерапия немесе гипертензияға қарсы басқа да дәрілермен біріктіріп) 

-      кернейтін тұрақты стенокардияда, вазоспастикалық стенокардияда (Принцметал стенокардиясында).

Қолдану тәсілі және дозалары

Ішке, ас қабылдауға қарамай, тәулігіне бір рет, сұйықтықтың мол мөлшерімен  (100 мл) ішіп қабылдайды.

Артериялық гипертензияны және стенокардияны емдеу үшін препараттың бастапқы дозасы тәулігіне 1 рет 5 мг-ды құрайды. Доза ең жоғары дегенде тәулігіне бір реттік 10 мг-ға дейін арттырылуы мүмкін. Дозаны арттыруды емдеуді бастағаннан кейін 7-14 күннен соң жүргізу керек (дозаның өте тез жоғарылауы емделушіні мұқият бақылауға алуды қажет етеді). Артериялық гипертензияда демеуші доза тәулігіне 2,5 - 5 мг болуы мүмкін. 

Кернеу стенокардиясында және вазоспастикалық стенокардияларда –тәулігіне бір реттік 5-10 мг. Стенокардия ұстамаларының алдын алу үшін –тәулігіне 10 мг.

Дене салмағы төмен, бойы биік емес емделушілерге, егде жастағы емделушілерге, бауыр қызметі бұзылған емделушілерге гипотензивті дәрі ретінде амлодипинді бастапқы 2,5 мг дозада,  антиангинальді дәрі ретінде 5 мг дозада тағайындайды.

Бастапқы 2,5 мг доза  амлодипинді басқа гипотензивті препараттарға қосқан кезде де пайдаланылуы мүмкін. 

Бүйрек қызметінің жеткіліксіздігіне шалдыққан емделушілерде дозаны түзету қажет емес.  

Емдеу ұзақтығын емші дәрігер белгілейді. 

Жағымсыз әсерлері

Жиі (>1 %):

-      шеткергі ісінулер (жіліншік пен табан), жүрек лүпілі, ыстықтау және бетке қан «тебу» сезімі  

-      қатты қажығыштық, бас айналу, бас ауыру, ұйқышылдық 

-      құрсақ қуысының ауыру, жүректің айнуы  

Жиі емес (≥ 0,1 % - ≤ 1%):

-      АҚ-ның айқын төмендеуі, ортостатикалық гипотензия, васкулит

-      дімкәстік, талу, терлеудің күшеюі, астения, гипестезиялар, парестезиялар, шеткергі нейропатия, діріл, ұйқысыздық, көңіл-күйдің құбылуы, әдеттен тыс түс көру, нервоздық,  депрессия,  үрейлену

-      құсу, іш қату немесе диарея, метеоризм, анорексия, ауыз ішінің құрғауы, шөлдеу

-      артралгия, артроз,құрысулар, миалгия, арқаның ауыруы

-      ентігу, ринит

-      несеп шығарудың жиілеуі (поллакиурия), несеп шығарғанда ауыртатын күшену, никтурия, импотенция

-      терінің қышуы, бөртпе  

-      алопеция, құлақ ішінің шуылдауы, гинекомастия, дене салмағының артуы/кемуі, көрудің нашарлауы, ксерофтальмия, конъюнктивит, көздердің ауыруы, заттың қосарланып көрінуі, аккомодацияның бұзылуы, дәм сезудің бұзылуы, қалтырау, мұрыннан қан кету  

Сирек (≥ 0,01 % - ≤ 0,1%):

-      жүрек қызметі жеткіліксіздігінің дамуы немесе өршуі  

-      апатия, абыржушылық

-      диспноэ

-      қызыл иектің гиперплазиясы

-      тәбеттің жоғарылауы

-      миастения

-      дерматит

Өте сирек (≤ 0,01%):

-      жүрек ырғағының бұзылуы (брадикардияны, экстрасистолияны, қарыншалық тахикардияны және жүрекшенің дірілдеуін қоса есептегенде), миокард инфаркті,  кеуде шаршысының ауыруы  

-      атаксия, амнезия, бас сақинасы

-      гастрит, панкреатит, асқын билирубинемия, сарғаю (әдетте холестатикалық), «бауыр» трансаминазасы белсенділігінің жоғарылауы, гепатит

-      тромбоцитопениялық пурпура,  лейкопения, тромбоцитопения

-      гипергликемия

-      жөтел

-      дизурия, полиурия

-      ангионевротикалық ісіну, мультиформалы эритема, есекжем

-      паросмия, ксеродермия, «салқын» тер, тері пигментациясының бұзылуы.

Қолдануға болмайтын жағдайлар

-      амлодипинге және дигидропиридиннің басқа туындыларына, сондай-ақ препараттың басқа компоненттеріне сезімталдық жоғары болғанда  

-      стенокардияның ауыр ұстамаларында

-      айқын артериялық гипотензияда (систолалық АҚ 90 ммс.б.-нан төмен)

-      коллапста, кардиогенді шокта

-      аортаның клиникалық тұрғыдан маңызды стенозында  

-      жүктілікте және лактация кезеңінде  

-      балаларға және 18 жасқа дейінгі жасөспірімдерге (тиімділігі және қауіпсіздігі анықталған жоқ)

-      лактозаның жақпаушылығында, лактаза тапшы болғанда немесе  глюкоза-галактоза мальабсорбциясында.

Сақтықпен: бауыр қызметі бұзылғанда, синустық түйіннің әлсіздік синдромында  (айқын брадикардия, тахикардия),  жүрек қызметінің, этиологиясы ишемиялық емес, NYHA классификациясы бойынша  III-IV топқа жататын, созылмалы жеткіліксіздігінде, жеңіл немесе орташа артериялық гипотензияда (систолалық АҚ 90 ммс.б-нан астам және 100 ммс.б.-нан төмен), аортальді стенозда, митральді стенозда, гипертрофиялық  обструктивті кардиомиопатияда (ГОКМП), жедел ағымды миокард инфарктінде (және миокард инфарктінен кейін 1 ай ішінде), егде жаста.

Дәрілермен өзара әрекеттесуі

Бауырдың микросомальді ферменттерінің тежегіштері қан плазмасында Амлотоптың концентрациясын арттырып, жағымсыз әсерлердің даму қаупін күшейтеді, ал бауырдың микросомальді ферменттерінің индукторлары – азайтады.

«Баяу» кальций өзекшелерінің басқа бөгегіштерінен (БКӨБ) айырмашылығы – амлодипиннің қабынуға қарсы стероидты емес препараттармен (ҚҚСП), әсіресе индометацинмен, клиникалық тұрғыдан маңызды өзара әрекеттесуі байқалмайды.

БКӨБ, амиодарон, хинидин және антипсихотикалық дәрілік заттар (нейролептиктер) амлодипиннің гипотензивті әсерін күшейтуі мүмкін.

Тиазидтік және «ілмектік» диуретиктер, β-адренобөгегіштер, α1-адренобөгегіштер, верапамил,  АӨФ тежегіштері және нитраттар БКӨБ-нің антиангинальді және гипотензивті әсерлерін күшейтеді. 

БКӨБ-ні нейролептиктермен және изофлуранмен бір мезгілде қабылдау гипотензивті әсерді арттыруы мүмкін.

Кейбір БКӨБ QT аралығын ұзартатын аритмияға қарсы препараттардың (амиодарон, хинидин) айқын теріс инотроптық әсерін күшейтуі мүмкін, алайда  Амлотопты қолданған кезде теріс инотроптық әсер байқалмайды.  

Кальций препараттары БКӨБ әсерін азайтуы мүмкін. 

БКӨБ-ні литий препараттарымен біріктіріп қолданған кезде олардың нейроуытты біліністері (жүректің айнуы, құсу, диарея, атаксия, діріл, құлақ ішінің шуылдауы) күшеюі мүмкін, алайда амлодипин препараты жөнінде деректер жоқ.

Циметидин Амлотоптың фармакокинетикасына ықпалын тигізбейді.

Амлотоп циклоспориннің фармакокинетикасында елеулі өзгерістер тудырмайды.

Құрамында алюминий/магний бар антацидтерді бір рет қабылдау  Амлотоптың фармакокинетикасына елеулі ықпалын тигізбейді.

Силденафинді 100 мг дозада бір рет қабылдау эссенциальді артериялық гипертензиясы бар науқастарда Амлотоп фармакокинетикасының параметрлеріне ықпалын тигізбейді.

Амлотопты 10 мг дозада және аторвастатинді 80 мг дозада  бір мезгілде қайталап қолдану аторвастатиннің фармакокинетикасына елеулі ықпалын тигізбейді.

Дигоксинді және Амлотопты бір мезгілде қолданған кезде дигоксиннің сарысудағы концентрациясы  және оның клиренсі өзгермейді. 

Амлотоп  протромбинді уақыттың варфарин  әсерінен өзгеруіне ықпалын тигізбейді.

Амлотопты 10 мг дозада бір рет және қайталап қолданған кезде этанолдың фармакокинетикасына елеулі ықпалын тигізбейді. 

Вирусқа қарсы дәрілер  (ритонавир)  БКӨБ-нің, соның ішінде Амлотоптың плазмалық концентрациясын арттырады.

240 мл грейпфрут шырынын және 10 мг Амлотопты ішке  бір мезгілде бір рет  қабылдау Амлотоптың фармакокинетикасының елеулі өзгеруімен қоса қабаттаспайды.

Айрықша нұсқаулар

Артериялық гипертензияны емдеген кезде амлодипинді тиазидтік диуретиктермен, α- және β-адренобөгегіштермен, АӨФ тежегіштерімен, әсері қысқа және ұзаққа созылатын нитраттармен, қабынуға қарсы стероидты емес препараттармен, антибиотиктермен және ішу арқылы қабылданатын гипогликемиялық дәрілермен біріктіріп қолдануға болады. 

Стенокардияны емдеген кезде Амлотопты монотерапия түрінде немесе басқа антиангинальді препараттармен біріктіру, соның ішінде  нитраттармен және/немесе β-адренобөгегіштермен талапқа сай дозаларда емдеуге рефрактерлі науқастарға тағайындауға болады.

Емделу кезеңінде дене салмағын және натрий хлоридін қабылдауын  бақылап отыру қажет.  

Ауыз қуысының тазалығын  сақтау және стоматологқа жүйелі барып тұру қажет (аурушаңдықты, қанағыштығын және қызыл иектердің гиперплазиясын болдырмау үшін).

Амлотопкалийдің, глюкозаның, триглицеридтердің, жалпы холестериннің, тығыздығы төмен липопротеиндердің, несеп қышқылының, несеп қышқылының креатинині мен азотының плазмалық концентрацияларына  ықпалын тигізбейді және бронх демікпесіне, қант диабетіне және подаграға шалдыққан науқастарға қолданылуы мүмкін.  

Амлотоп вазоспазмаға/вазоконстрикцияларға бейімді емделушілерге қолданылуы мүмкін.

Дене салмағы төмен, бойы биік емес емделушілерге, егде жастағы емделушілерге, сондай-ақ бауыр қызметінің айқын жеткіліксіздігі бар емделушілерге Амлотоптың аз дозалары қажет болуы мүмкін. Дозаны арттырған кезде егде жастағы емделушілерді мұқият бақылап отыру қажет. 

«Баяу» кальций өзекшелері бөгегіштерінде «тоқтату» синдромының жоқтығына қарамастан, емдеуді тоқтату алдында дозаларды біртіндеп азайту керек.

Бала туу жасындағы әйелдер Амлотоппен емделу кезеңінде контрацепцияның сенімді әдістерін пайдалануы тиіс.