Эналаприл

Дәрілік препараттың медициналық қолдану 

жөніндегі нұсқаулық (Қосымша парақ)

Саудалық атауы 

ЭНАЛАПРИЛ

Халықаралық патенттелмеген атауы

Эналаприл

Дәрілік түрі, дозасы  

Таблеткалар, 10 мг

Фармакотерапиялық тобы 

Жүрек-қантамыр жүйесі. Ренин-ангиотензин жүйесіне әсер ететін препараттар. Ангиотензин-өзгертуші фермент (АӨФ) тежегіштері, қарапайымдар. Эналаприл.

АТХ коды С09АА02

Қолданылуы 

- гипертонияны емдеу

- симптоматикалық жүрек жеткіліксіздігін емдеу

- сол жақ қарыншаның симптомсыз дисфункциясы (лықсу фракциясы ≤35%) бар пациенттерде симптоматикалық жүрек жеткіліксіздігінің профилактикасы

Қолдануды бастағанға дейін қажетті мәліметтер тізбесі

Қолдануға болмайтын жағдайлар

- эналаприлге, препараттың басқа компоненттеріне немесе АӨФ басқа тежегіштеріне жоғары сезімталдық

- мұның алдында АӨФ тежегіштерін қолданумен байланысты анамнезінде ангионевроздық ісінудің болуы, сондай-ақ тұқым қуалайтын немесе идиопатиялық ангионевроздық ісіну

- алискиренмен және құрамында алискирен бар препараттармен бір мезгілде қолдану, қант диабеті және/немесе бүйрек функциясының орташа немесе ауыр бұзылулары бар пациенттерде (ШСЖ дене бетінің ауданына шаққанда 60 мл/мин/1,73 м2) 

- диабеттік нефропатиясы бар пациенттерде ангиотензин ІІ (АРА ІІ) рецепторларының антагонистерімен бір мезгілде қолдану («Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөлімін қараңыз) 

- ангионевроздық ісінудің жоғары даму қаупіне байланысты бейтарап эндопептидаза тежегіштерімен (мысалы, құрамында сакубитрил бар препараттар) бір уақытта қолдану

- порфирия

- балалар мен 18 жасқа дейінгі жасөспірімдер 

- жүктілік және лактация кезеңі

- тұқым қуалайтын лактоза жақпаушылығы, лактаза тапшылығы, глюкоза-галактоза мальабсорбциясы синдромы

Қолдану кезінде қажетті сақтық шаралары

Симптоматикалық артериялық гипотензия 

Симптоматикалық артериялық гипотензия асқынбаған АГ бар пациенттерде сирек байқалады. ЭНАЛАПРИЛ препаратын қабылдайтын АГ бар пациенттерде артериялық гипотензия, мысалы, диуретиктермен емдеу, ас тұзын тұтынуды шектеу нәтижесінде туындайтын сусыздану аясында, диализдегі пациенттерде, сондай-ақ диарея немесе құсу бар пациенттерде жиі дамиды («Жағымсыз реакциялардың сипаттамасы»; «Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөлімдерін қараңыз). Симптоматикалық артериялық гипотензия бүйрек жеткіліксіздігімен қатар жүретін немесе онсыз ЖЖ бар пациенттерде де байқалды. Артериялық гипотензия «ілмектік» диуретиктердің анағұрлым жоғары дозалары қолданылатын гипонатриемиясы немесе бүйрек функциясы бұзылған ЖЖ анағұрлым ауыр дәрежесі бар пациенттерде жиі дамиды. Осы пациенттерде ЭНАЛАПРИЛ препаратымен емдеуді ЭНАЛАПРИЛ препаратының және/немесе диуретиктің дозасы өзгерген кезде ерекше мұқият болуы тиіс дәрігерлік бақылаудан бастау керек.

Сол сияқты, жүректің ишемиялық ауруы немесе цереброваскулярлық аурулары бар пациенттерді бақылау керек, оларда АҚ шамадан тыс төмендеуі миокард инфарктісінің немесе инсульттің дамуына әкелуі мүмкін.

Артериялық гипотензияның дамуы кезінде пациентті жатқызып, қажет болса натрий хлоридінің 0,9% ерітіндісін енгізу керек. ЭНАЛАПРИЛ препаратын қабылдау кезінде транзиторлық артериялық гипотензия сұйықтық көлемі толтырылғаннан және АҚ қалпына келгеннен кейін жалғасуы мүмкін препарат дозасын одан әрі қолдануға және арттыруға қарсы көрсетілім болып табылмайды.

ЖЖ және АҚ қалыпты немесе төмендеген кейбір пациенттерде ЭНАЛАПРИЛ препараты АҚ қосымша төмендеуіне әкелуі мүмкін. Препаратты қабылдауға берілген бұл реакция күтілуде және емдеуді тоқтату үшін негіз болып табылмайды. Артериялық гипотензия тұрақты сипат алған жағдайларда дозаны төмендету және/немесе диуретикпен және/немесе ЭНАЛАПРИЛ препаратымен емдеуді тоқтату керек.

Аортальді немесе митральді стеноз/гипертрофиялық обструктивті кардиомиопатия

Вазодилатациялайтын әсері бар барлық дәрілік заттар сияқты, АӨФ тежегіштері сол қарыншадан ағып шығу жолының обструкциясы бар пациенттерге сақтықпен тағайындалуы тиіс.

Бүйрек функциясының бұзылуы 

Кейбір пациенттерде АӨФ тежегіштерімен емдеу басталғаннан кейін дамитын артериялық гипотензия бүйрек функциясының одан әрі нашарлауына әкелуі мүмкін. Кейбір жағдайларда, әдетте қайтымды сипаттағы жедел бүйрек жеткіліксіздігінің дамуы туралы хабарланды.

Бүйрек жеткіліксіздігі бар пациенттерде препараттың дозасын және/немесе қабылдау жиілігін төмендету қажет болуы мүмкін («Қолдану тәсілі және дозалары» бөлімін қараңыз). Бүйрек артериясының екі жақты стенозы немесе бір бүйрек артериясының стенозы бар кейбір пациенттерде қан сарысуындағы мочевина мен креатинин концентрациясының жоғарылауы байқалды. 

Өзгерістер әдетте қайтымды болды және емдеу тоқтатылғаннан кейін көрсеткіштер бастапқы мәндерге оралды. Өзгерістердің бұл сипаты бүйрек жеткіліксіздігі бар пациенттерде барынша ықтимал.

Емдеу басталғанға дейін бүйрек аурулары анықталмаған кейбір пациенттерде ЭНАЛАПРИЛ препараты диуретиктермен бірге қандағы мочевина мен қан сарысуындағы креатинин концентрациясының әдетте аздаған және өтпелі жоғарылауын тудырды.

Мұндай жағдайларда дозаны төмендету және/немесе диуретикті және/немесе ЭНАЛАПРИЛ препаратын тоқтату қажет болуы мүмкін.

Бүйрек трансплантациясы 

Бүйрек трансплантациясынан кейін пациенттерде қолдану тәжірибесі жоқ, сондықтан бүйрек трансплантациясынан кейін пациенттерде ЭНАЛАПРИЛ препаратымен емдеу ұсынылмайды.

Бауыр жеткіліксіздігі 

АӨФ тежегіштерін қолдану холестаздық сарғаюдан және гепатиттен басталатын және бауырдың фульминанттық некрозына дейін үдейтін, кейде өліммен аяқталатын синдромның дамуымен сирек байланысты болды. Бұл синдромның механизмі зерттелмеген. Сарғаю пайда болғанда немесе АӨФ тежегіштерін қолдану аясында «бауыр» трансаминазаларының белсенділігі едәуір жоғарылағанда препаратты қабылдауды тоқтатып, тиісті қосымша ем тағайындау керек. Пациент тиісті бақылауда болуы тиіс.

Нейтропения/ агранулоцитоз 

АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерде нейтропения/агранулоцитоз, тромбоцитопения және анемия байқалды. Нейтропения бүйрек функциясы қалыпты пациенттерде және басқа да күрделі факторларсыз сирек кездеседі. ЭНАЛАПРИЛді иммуносупрессиялық ем, аллопуринол немесе прокаинамид қабылдайтын дәнекер тіннің жүйелі аурулары (жүйелі қызыл жегі, склеродермия және т.б.) бар пациенттерде немесе, әсіресе, бүйрек функциясы бұзылған болса, көрсетілген асқынушы факторлардың біріктілірімімен ерекше сақтықпен қолданған жөн. Бұл пациенттердің кейбіреулерінде ауыр инфекциялық аурулар дамыды, олар кейбір жағдайларда антибиотиктермен қарқынды терапияға жауап бермеді. Егер мұндай пациенттерде эналаприл қолданылса, қандағы лейкоциттер мен лимфоциттер санына тұрақты бақылау жүргізу ұсынылады және пациенттерге инфекциялық аурудың кез келген белгілері туралы хабарлау қажеттігі туралы ескерту керек.

Аса жоғары сезімталдық реакциялары / ангионевроздық ісіну 

ЭНАЛАПРИЛ препаратын қоса, АӨФ тежегіштерін қолданған кезде емдеудің әртүрлі кезеңдерінде пайда болған беттің, аяқ-қолдың, еріннің, тілдің, дауыс қатпарларының және/немесе көмейдің ангионевроздық ісінуінің сирек жағдайлары байқалды. Өте сирек жағдайларда интестинальді ісінудің дамуы туралы хабарланды. Мұндай жағдайларда ЭНАЛАПРИЛ препаратын қабылдауды дереу тоқтатып, клиникалық симптомдарды бақылау және түзету мақсатында пациенттің жағдайын мұқият бақылау керек. Респираторлық дистресс-синдромының дамуынсыз тек тілдің ісінуі байқалса да, пациенттерге ұзақ мерзімді бақылау қажет болуы мүмкін, өйткені антигистаминдік дәрілермен және кортикостероидтармен емдеу жеткіліксіз болуы мүмкін.

Көмейдің ісінуімен немесе тілдің ісінуімен байланысты ангионевроздық ісіну салдарынан өте сирек өлім туралы хабарланды. Тілдің, дауыс қатпарларының немесе көмейдің ісінуі, әсіресе тыныс алу ағзаларына хирургиялық араласудан өткен пациенттерде тыныс алу жолдарының обструкциясына әкелуі мүмкін. Ісіну тіл, дауыс қатпарлары немесе көмей аймағында локализацияланған және тыныс алу жолдарының обструкциясына әкелуі мүмкін жағдайларда дереу тиісті ем тағайындау керек, ол эпинефриннің (адреналиннің) 0,1% ерітіндісін (0,3-0,5 мл) тері астына енгізуді және/немесе тыныс алу жолдарының өткізгіштігін қамтамасыз етуді қамтуы мүмкін. 

Сирек жағдайларда АӨФ тежегіштерімен емдеу аясында интестинальді ісіну (ішектің ангионевроздық ісінуі) дамиды. АӨФ тежегіштерін қабылдауды тоқтатқаннан кейін симптомдар жойылды. АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерде іш ауыруының дифференциалды диагностикасын жүргізу кезінде интестинальді ісінудің даму мүмкіндігін ескеру қажет. 

АӨФ тежегіштерін қабылдаған қара нәсілдегі пациенттерде ангионевроздық ісіну басқа нәсілді пациенттерге қарағанда жиі байқалды.

Анамнезінде АӨФ тежегіштерін қабылдаумен байланысты емес ангионевроздық ісінуі бар пациенттер АӨФ тежегіштерімен ем аясында ангионевроздық ісінудің даму қаупіне көбірек ұшырауы мүмкін («Қолдануға болмайтын жағдайлар» бөлімін қараңыз).

АӨФ тежегіштері мен mTOR тежегіштерін бір мезгілде қабылдайтын пациенттерде ангионевроздық ісінудің даму қаупінің жоғарылауы байқалды.

АӨФ тежегіштері мен неприлизин тежегіштерін бір мезгілде қабылдайтын пациенттерде ангионевроздық ісінудің даму қаупінің жоғарылауы байқалды («Қолдануға болмайтын жағдайлар»; «Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөлімдерін қараңыз).

АӨФ тежегіштері мен вилдаглиптинді бір мезгілде қабылдайтын пациенттерде ангионевроздық ісінудің даму қаупінің жоғарылауы байқалды («Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөлімін қараңыз).

Жарғақ қанаттылардың уынан аллергенмен десенсибилизация жүргізу кезіндегі анафилактоидты реакциялар 

Сирек жағдайларда АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерде жарғақ қанаттылардың уынан аллергенмен десенсибилизация жүргізу кезінде өмірге қауіп төндіретін анафилактоидты реакциялар дамыды. Егер десенсибилизация жүргізу басталғанға дейін АӨФ тежегішін қабылдауды уақытша тоқтатса, жағымсыз реакцияларға жол бермеуге болады.

ТТЛП-аферез жүргізу кезіндегі анафилактоидты реакциялар 

Декстран сульфатын пайдалана отырып, ТТЛП-аферезді жүргізу кезінде АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерде өмірге қауіпті анафилактоидты реакциялар сирек байқалған. Егер АӨФ тежегішін аферез-ТТЛП әрбір процедурасы басталғанға дейін уақытша тоқтатса, осы реакциялардың дамуына жол бермеуге болады.

Гемодиализдегі пациенттер 

Анафилактоидты реакциялар жоғары ағымды жарғақшаларды (AN 69® сияқты) қолдана отырып диализде болатын және бір мезгілде АӨФ тежегіштерімен ем алатын пациенттерде байқалды. Бұл пациенттерде диализдікжарғақшалардың басқа түрін немесе басқа кластағы гипотензиялық дәрілерді қолдану қажет.

Жөтел

АӨФ тежегіштерімен емдеу аясында жөтелдің пайда болу жағдайлары байқалды. Әдетте, жөтел нәтижесіз, тұрақты және терапия тоқтатылғаннан кейін қайтады. АӨФ тежегіштерін қолданумен байланысты жөтел жөтелдің дифференциалды диагностикасы кезінде ескерілуі тиіс.

Хирургиялық араласу / жалпы анестезия 

Үлкен хирургиялық араласулар немесе гипертензияға қарсы әсер тудыратын дәрілерді қолдана отырып, жалпы анестезия жүргізу кезінде эналаприлат рениннің компенсаторлық босап шығуынан туындаған ангиотензин II түзілуін бөгейді. Егер бір уақытта осындай механизммен түсіндірілген АҚ төмендеуі байқалса, оны айналымдағы қан көлемінің ұлғаюымен реттеуге болады.

Гиперкалиемия 

(«Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөлімін қараңыз, Калий жинақтаушы диуретиктер, құрамында калий бар тағамдық қоспалар немесе қан сарысуындағы калий мөлшерін арттыруға қабілетті басқа дәрілік препараттар)

Гиперкалиемияның даму қаупі бүйрек жеткіліксіздігінде, қант диабетінде, сондай-ақ калий жинақтаушы диуретиктерді (мысалы, спиронолактон, эплеренон, триамтерен немесе амилорид), құрамында калий бар тағамдық қоспаларды, құрамында калий бар ас тұзын алмастырғыштарды немесе қан сарысуындағы калий мөлшерін арттыруға қабілетті басқа да дәрілік препараттарды (мысалы, құрамында триметоприм бар препараттар) бір мезгілде қолданғанда байқалады.

Құрамында калий бар тағамдық қоспаларды, калий жинақтаушы диуретиктерді немесе құрамында калий бар ас тұзын алмастырғыштарды немесе қан сарысуындағы калий мөлшерін арттыруға қабілетті басқа да дәрілік препараттарды (мысалы, триметоприм бар препараттар), әсіресе бүйрек функциясы бұзылған пациенттерде қолдану қан сарысуындағы калий мөлшерінің едәуір ұлғаюына әкелуі мүмкін.

Гиперкалиемия ауыр, кейде өлімге, аритмияға әкелуі мүмкін.

ЭНАЛАПРИЛ препаратын және жоғарыда аталған дәрілік заттарды бір мезгілде қолдану қажет болған кезде сақ болған жөн және қан сарысуындағы калий мөлшерін үнемі бақылап отыру керек.

Гипогликемия

Ішке қабылдауға арналған гипогликемиялық дәрілерді қабылдап жүрген, қант диабеті бар пациенттер АӨФ тежегіштерін қолдануды бастар алдында, әсіресе осы дәрілік заттарды бір мезгілде қолданудың алғашқы айы ішінде, қандағы глюкоза концентрациясын (гипогликемия) ұдайы бақылап отыру қажеттілігінен хабардар болуы тиіс («Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөлімін қараңыз).

Литий препараттары 

Литий және эналаприл препараттарын бір мезгілде қолдану ұсынылмайды («Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөлімін қараңыз).

Ренин-ангиотензин-альдостерон жүйесінің қосарлы блокадасы 

Сезімтал пациенттерде, әсіресе егер РААЖ-ға ықпал ететін дәрілік заттармен біріктірілген ем қолданылса, артериялық гипотензияның, естен танудың, инсульттің, гиперкалиемияның және бүйрек функциясының бұзылуларының (соның ішінде бүйрек функциясының жедел жеткіліксіздігінің) дамығаны туралы мәлімделді («Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөлімін қараңыз). АӨФ тежегіштерін АРА II немесе алискиренмен біріктіріп қолдану арқылы РААЖ қосарлы блокадасын жүргізу ұсынылмайды. 

ЭНАЛАПРИЛ препаратын алискиренмен немесе құрамында алискирен бар препараттармен қант диабеті бар және/немесе бүйрек функциясы орташа немесе ауыр бұзылған (ШСЖ 60 мл/мин/1,73 м 2 кем) пациенттерде бір мезгілде қолдануға болмайды. 

(«Қолдануға болмайтын жағдайлар»; «Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөлімдерін қараңыз).

Егде жастағы пациенттерге қолдану 

Эналаприлдің тиімділігі мен қауіпсіздігін клиникалық зерттеу АГ бар егде жастағы және жас пациенттерде ұқсас болды.

Нәсілі

Басқа АӨФ тежегіштерін қолданғандағыдай, эналаприл басқа нәсілді пациенттерге қарағанда қара нәсілді пациенттерде АҚ азырақ тиімді төмендетеді, бұл АГ бар қара нәсілді пациенттер популяциясындағы қан плазмасы ренинінің белсенділігі төмен жағдайлардың анағұрлым жоғары таралуымен түсіндірілуі мүмкін.

Лактоза

Галактозаның сирек тұқым қуалайтын жақпаушылығы, жалпы лактаза жеткіліксіздігі немесе глюкоза-галактоза мальабсорбциясы бар пациенттерге эналаприлді қолдануға болмайды.

Жүктілік

АӨФ тежегіштерін жүктілік кезінде қолдану ұсынылмайды. Егер АӨФ тежегіштерімен ем жүктілікті жоспарлайтын пациенттерге қажетті деп есептелсе, ЭНАЛАПРИЛді жүктілік кезінде пайдалану үшін қауіпсіздік бейіні анықталған альтернативті гипотензиялық препараттарға ауыстыру керек. Егер жүктілік диагнозы қойылса, АӨФ тежегіштерімен емдеуді дереу тоқтатып, альтернативті емді бастау керек. 

Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі

Басқа гипотензиялық дәрілер 

ЭНАЛАПРИЛ препаратын және басқа да гипотензиялық емді бір мезгілде қолданғанда аддитивті әсер байқалуы мүмкін.

ЭНАЛАПРИЛ препаратын басқа гипотензиялық дәрілермен, әсіресе диуретиктермен бір мезгілде қолданғанда, гипертензияға қарсы әсердің күшеюі байқалуы мүмкін.

ЭНАЛАПРИЛ препаратын бета-адреноблокаторлармен, метилдопамен немесе «баяу» кальций өзекшелерінің блокаторлармен бір мезгілде қолдану гипертензияға қарсы әсердің айқындылығын арттырды.

ЭНАЛАПРИЛ препаратын альфа-, бета-адреноблокаторлармен және ганглиоблокаторлармен бір мезгілде қолдану мұқият дәрігерлік бақылаумен жүргізілуі тиіс. 

ЭНАЛАПРИЛ препаратын нитроглицеринмен, басқа нитропрепараттармен немесе басқа вазодилататорлармен бір мезгілде қолдану гипертензияға қарсы әсерді күшейтеді. 

Калий жинақтаушы диуретиктер, құрамында калий бар тағамдық қоспалар немесе қан сарысуындағы калий мөлшерін арттыруға қабілетті басқа дәрілік препараттар

АӨФ тежегіштері диуретиктер тудырған калий жоғалуын баяулатады. Калий жинақтаушы диуретиктерді (мысалы, спиронолактон, эплеренон, триамтерен немесе амилорид), сондай-ақ құрамында калий бар тағамдық қоспаларды, құрамында калий бар ас тұзын алмастырғыштарды немесе қан сарысуындағы калий мөлшерін арттыруға қабілетті басқа да дәрілік препараттарды (мысалы, құрамында триметоприм бар препараттар) қолдану қан сарысуындағы калий мөлшерінің айтарлықтай өсуіне әкелуі мүмкін. Эналаприлді және жоғарыда аталған құрамында калий бар немесе калий мөлшерін арттыруға қабілетті препараттарды бір мезгілде қолдану қажет болған кезде сақтық таныту және қан сарысуындағы калий мөлшерін үнемі бақылау керек («Қолдану кезіндегі қажетті сақтық шаралары» бөлімін қараңыз).

Калий жинақтаушы (тиазидтік немесе «ілмектік») диуретиктер 

Эналаприлмен емді бастағанға дейін диуретиктердің жоғары дозаларымен емдеу айналымдағы қан көлемінің төмендеуіне және артериялық гипотензияның даму қаупіне әкелуі мүмкін. Гипотензиялық әсерлер диуретик қабылдауды тоқтату, сұйықтық көлемін толықтыру немесе тұзды тұтынуды ұлғайту жолымен немесе эналаприлмен емді төмен дозада бастау жолымен азайтылуы мүмкін.

Гипогликемиялық дәрілер 

Эпидемиологиялық зерттеулер АӨФ тежегіштері мен гипогликемиялық дәрілерді (инсулин, ішке қабылдауға арналған гипогликемиялық дәрілер) бір мезгілде қолдану соңғысының гипогликемияның даму қаупі бар гипогликемиялық әсерін күшейте алатынын көрсетті. Бұл құбылыс, әдетте, біріктірілген терапияның алғашқы апталарында, сондай-ақ бүйрек функциясы бұзылған пациенттерде жиі байқалды. Ішке қабылдауға арналған гипогликемиялық дәрілерді немесе инсулин қабылдайтын қант диабеті бар пациенттерде, әсіресе АӨФ тежегіштерімен бір мезгілде қолданудың бірінші айы ішінде қан глюкозасының концентрациясын ұдайы бақылау керек.

Литий препараттары 

Натрийдің шығарылуына әсер ететін басқа дәрілік заттар сияқты, АӨФ тежегіштері литийдің бүйрекпен шығарылуын төмендетуі мүмкін, сондықтан литий препараттары мен АӨФ тежегіштерін бір мезгілде қолданған кезде қан сарысуындағы литий концентрациясын үнемі мониторингілеу қажет.

Трициклдік антидепрессанттар / нейролептиктер / жалпы анестезияға арналған дәрілер / есірткілік дәрілер 

АӨФ тежегіштерімен кейбір анестетикалық препараттарды, трициклдік антидепрессанттарды және нейролептиктерді бір мезгілде қолдану АҚ одан әрі төмендеуіне әкелуі мүмкін («Қолдану кезіндегі қажетті сақтық шаралары» бөлімін қараңыз).

Этанол

Этанол АӨФ тежегіштерінің гипертензияға қарсы әсерін күшейтеді.

Ацетилсалицил қышқылы, тромболитиктер және бета-адреноблокаторлар 

Эналаприлді ацетилсалицил қышқылымен (антиагрегантты дәрі ретінде), тромболитиктермен және бета-адреноблокаторлармен бір мезгілде қолдануға болады.

Симпатомиметиктер 

Симпатомиметиктер АӨФ тежегіштерінің гипертензияға қарсы әсерін төмендетуі мүмкін.

Қабынуға қарсы стероидты емес препараттар (ҚҚСП)

ҚҚСП, оның ішінде циклооксигеназа-2 (ЦОГ-2) селективті тежегіштері диуретиктер мен басқа да гипотензиялық дәрілердің әсерін төмендетуі мүмкін. Осының салдарынан ангиотензин II (АРА II) рецепторлары антагонистерінің немесе АӨФ тежегіштерінің гипертензияға қарсы әсері ҚҚСП-мен, оның ішінде ЦОГ-2 селективті тежегіштерімен бір мезгілде қолданғанда баяулауы мүмкін.

Бүйрек функциясы бұзылған кейбір пациенттерде (мысалы, егде жастағы пациенттерде немесе сусыздануы бар, оның ішінде диуретиктер қабылдайтын пациенттерде) ҚҚСП терапиясын алатын, оның ішінде ЦОГ-2 селективті тежегіштерімен бір мезгілде АРА II немесе АӨФ тежегіштерін қолдану жедел бүйрек жеткіліксіздігінің дамуын қоса, бүйрек функциясының одан әрі нашарлауына әкелуі мүмкін. Бұл әсерлер әдетте қайтымды, сондықтан осы дәрілік заттарды бір мезгілде қолдану бүйрек функциясы бұзылған пациенттерде сақтықпен жүргізілуі тиіс.

Ренин-ангиотензин-альдостерон жүйесінің қосарлы блокадасы 

АРА II, АӨФ тежегіштерін немесе алискиренді (ренин тежегіші) қолданумен РААЖ қосарлы блокадасы монотерапиямен салыстырғанда артериялық гипотензияның, естен танудың, гиперкалиемияның және бүйрек функциясы бұзылуының (оның ішінде жедел бүйрек жеткіліксіздігінің) жоғары қаупімен астасқан. ЭНАЛАПРИЛ препаратын және РААЖ-ға әсер ететін басқа да дәрілік заттарды бір мезгілде қабылдайтын пациенттерде АҚ, бүйрек функциясын және қандағы электролиттердің мөлшерін тұрақты бақылау қажет. AӨФ тежегіштерін алискиренмен немесе құрамында алискирен бар препараттармен бір мезгілде қолдану қант диабеті бар және/немесе бүйрек функциясының орташа немесе ауыр жеткіліксіздігі бар пациенттерде қарсы көрсетілімдер болып табылады (ШСЖ дене бетінің ауданына 60 мл/мин/1,73 м2-ден аз) және басқа пациенттерде ұсынылмайды («Қолдануға болмайтын жағдайлар»; «Қолдану кезіндегі қажетті сақтық шаралары» бөл. қараңыз). 

АӨФ тежегіштерін АРА II-мен бір мезгілде қолдану диабеттік нефропатиясы бар пациенттерде қарсы көрсетілген және басқа пациенттерде ұсынылмайды («Қолдануға болмайтын жағдайлар»; «Қолдану кезіндегі қажетті сақтық шаралары» бөл. қараңыз.

Алтын препараттары 

Қанның бет терісіне «тебуін», жүрек айнуын, құсуды және артериялық гипотензияны қамтитын симптомдық кешен (нитрат тәрізді реакциялар) сирек жағдайларда парентеральді енгізу үшін алтын препараттарын (натрий ауротиомалаты) және эналаприлді қоса, АӨФ тежегіштерін бір мезгілде қолданғанда байқалды.

mTOR тежегіштері (mammalion Target of Rapamycin – сүтқоректілердің жасушаларында рапамициннің нысанасы) (мысалы, темсиролимус, сиролимус, эверолимус)

АӨФ тежегіштері мен mTOR тежегіштерін бір мезгілде қабылдайтын пациенттерде ангионевроздық ісінудің даму қаупінің артуы байқалды («Қолдану кезіндегі қажетті сақтық шаралары» бөлімін қараңыз).

Бейтарап эндопептидаза (БЭП) тежегіштері 

АӨФ тежегіштері мен рацекадотрилді (энкефалиназа тежегіші) бір мезгілде қолдану кезінде ангионевроздық ісінудің даму қаупінің жоғарылауы туралы хабарланды.

АӨФ тежегіштерін құрамында сакубитрил (неприлизин тежегіші) бар дәрілік препараттармен бір мезгілде қолданғанда ангионевроздық ісінудің даму қаупі артады, осыған байланысты аталған препараттарды бір мезгілде қолдануға болмайды. АӨФ тежегіштерін құрамында сакубитрил бар препараттарды тоқтатқаннан кейін 36 сағаттан соң ғана тағайындау керек. АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерге, сондай-ақ АӨФ тежегіштерін тоқтатқаннан кейін 36 сағат ішінде құрамында сакубитрил бар препараттарды тағайындауға болмайды.

Вилдаглиптин

АӨФ тежегіштері мен вилдаглиптинді бір мезгілде қабылдайтын пациенттерде ангионевроздық ісіну қаупінің жоғарылауы байқалды («Қолдану кезіндегі қажетті сақтық шаралары» бөлімін қараңыз).

Плазминогеннің тіндік активаторлары

Обсервациялық зерттеулерде ишемиялық инсульттің тромболитикалық терапиясы үшін алтеплазаны қолданғаннан кейін АӨФ тежегіштерін қабылдаған пациенттерде ангионевроздық ісінудің жоғары даму жиілігі анықталды.

Басқа дәрілік заттар 

ЭНАЛАПРИЛ препараты мен мынадай дәрілік заттар: гидрохлоротиазид, фуросемид, дигоксин, тимолол, метилдопа, варфарин, индометацин, сулиндак және циметидин арасында клиникалық маңызды фармакокинетикалық дәрілік өзара әрекеттесуі байқалған жоқ. ЭНАЛАПРИЛ мен пропанолол препаратын бір мезгілде қолданғанда қан сарысуындағы эналаприлат концентрациясы төмендейді, бірақ бұл әсер клиникалық тұрғыдан маңызды емес.

- эстрамустин - ангионевроздық ісінудің даму қаупінің жоғарылауына әкелуі мүмкін

- ыстық түсіретін және ауырсынуды басатын препараттар - эналаприлдің тиімділігін төмендетеді;

- теофиллин - эналаприл құрамында теофиллин бар препараттардың әсерін баяулатады.

Аллопуринол, цитостатикалық және иммуносупрессиялық дәрілер: АӨФ тежегіштерімен бір мезгілде қолдану гематоуыттылықты арттыруы мүмкін, сүйек кемігінің бәсеңдететін препараттар нейтропения және/немесе агранулоцитоздың даму қаупін арттырады.

Антацидтік препараттар

АӨФ тежегіштерінің биожетімділігінің төмендеуін индукциялайды.

Ко-тримоксазол (триметоприм/сульфаметоксазол)

Ко-тримоксазолды (трим-топрим/сульфаметоксазол) бірге қабылдайтын пациенттерде гиперкалиемияның даму қаупі жоғары болуы мүмкін. 

Арнайы ескертулер

- хирургиялық (стоматологияны қоса) араласу алдында пациент ЭНАЛАПРИЛ препаратын қолданатыны туралы хирургқа/анестезиологқа ескертуі қажет.

- лактоза - ЭНАЛАПРИЛ құрамында лактоза бар, сондықтан оны галактозаны көтере алмау, Лапп лактаза тапшылығы немесе глюкоза-галактоза мальабсорбциясы сияқты сирек тұқым қуалайтын аурулары бар пациенттерге қолданбаған жөн.

Педиатрияда қолдану

Балалар мен 18 жасқа дейінгі жасөспірімдерге препаратты қолдануға болмайды.

Жүктілік және лактация кезеңі

Препаратты жүктілік уақытында және лактация кезеңінде қолдануға болмайды.  

АӨФ тежегіштері жүктіліктің ІІ және ІІІ триместрлерінде қолданғанда шарананың, немесе жаңа туған нәрестенің ауруын туындатуы немесе өлуіне әкелуі мүмкін.

Жүктілікті жоспарлап жүрген әйелдерге басқа, жүктілік кезінде қауіпсіздігіне дәлелдері бар, рұқсат етілген гипотензиялық препараттарды қолдану керек. Жүктілік басталған кезде ЭНАЛАПРИЛ препаратын қабылдау дереу тоқтатылуы тиіс.

Препараттың көлік құралын немесе қауіптілігі зор механизмдерді басқару қабілетіне әсер ету ерекшеліктері

Көлік құралдарын және механизмдерді басқару қабілетін эналаприлдің ықпалы зерттелген жоқ. Алайда, бас айналу және ұйқышылдық, әсіресе диуретикалық дәрілерді қабылдайтын науқастарда препараттың бірінші дозасын қабылдағаннан кейін пайда болуы мүмкін. Сондықтан емдеудің басында, дозаны таңдау кезеңі аяқталғанға дейін автокөлікті жүргізуден және аса назар аударуды және психомоторлық реакциялардың жылдамдығын талап ететін қауіптілігі зор қызмет түрлерімен айналысудан бас тарту қажет.

Қолдану жөніндегі нұсқаулар

Доза пациенттің жағдайына және емдеуге артериялық қысымның (АҚ) реакциясына байланысты жеке таңдалады. 

Дозалау режимі 

Артериялық гипертензия 

Артериялық гипертензияның монотерапиясында бастапқы доза – тәулігіне 1 рет 5 мг.

1-2 аптадан соң клиникалық әсер болмаған жағдайда доза 5 мг-ға артады. Бастапқы дозаны қабылдағаннан кейін науқастар 2 сағат бойы және АҚ тұрақтанғанша қосымша 1 сағат медициналық қадағалауда болуы тиіс. Қажет болғанда және жағымдылығы жеткілікті болғанда дозаны 2 қабылдауға 40 мг/тәу дейін ұлғайтуға болады. 2-3 аптадан соң            1-2 қабылдауға бөлінген 10-40 мг/тәу демеуші дозаға ауысады. 

Орташа артериялық гипертензия

Орташа тәуліктік доза шамамен 10 мг құрайды. Препараттың ең жоғарғы тәуліктік дозасы 40 мг/тәу құрайды.

Бір уақытта диуретиктер алатын пациенттерге тағайындаған жағдайда диуретикпен емдеуді эналаприлді тағайындағанға дейін 2-3 күн бұрын тоқтату қажет. Егер бұл мүмкін болса, онда препараттың бастапқы дозасы 2.5 мг/тәу құрайды.

Препараттың бастапқы дозасы 1.25 мг – 2.5 мг құраған кезде эналаприлдің - 2.5 мг таблетка дәрілік түрін пайдаланған жөн.

Гипонатриемияға шалдыққан науқастарға (қан сарысуындағы натрий иондарының концентрациясы 130 ммоль/л кем) немесе қан сарысуындағы креатинин концентрациясы 0.14 ммоль/л артық болса бастапқы доза – тәулігіне 1 рет 2.5 мг.

Реноваскулярлық гипертензия

Бастапқы доза 2.5-5 мг/тәу құрайды. Ең жоғарғы тәуліктік доза тәулігіне 20 мг құрайды.

Жүрек жеткіліксіздігі/сол жақ қарыншаның симптомсыз дисфункциясы 

ЭНАЛАПРИЛ препаратының бастапқы дозасы клиникалық тұрғыдан айқын ЖЖ немесе сол жақ қарыншаның симптомсыз дисфункциясы бар пациенттерде 2.5 мг құрайды. Көрсетілген дозалау режимін қамтамасыз ету үшін басқа өндірушілердің эналаприл препараттарын қолдану керек: 5 мг таблеткалар немесе 2.5 мг дозадағы сызығы бар таблеткалар. Бұл ретте препарат қолдану препараттың АҚ-ға бастапқы әсерін анықтау үшін дәрігердің мұқият бақылауымен жүргізілуі тиіс.

ЭНАЛАПРИЛ препаратын әдетте диуретиктермен, қажет болса, жүрек гликозидтерімен бірге айқын клиникалық белгілері бар ЖЖ емдеу үшін қолдануға болады. Эналаприлмен емдеу нәтижесінде немесе оны түзеткенде туындаған симптоматикалық артериялық гипотензиясы болмаған жағдайда препарат дозасын пациенттің препаратты көтере алуына байланысты не бір рет, не 2 қабылдауға бөлінетін әдеттегі демеуші 20 мг дозаға дейін біртіндеп (3-4 күн сайын 2.5-5 мг) арттыру керек. Егер ЖЖ қалдық белгілері және симптомдары болса, дозаны таңдау 2-4 апта ішінде немесе анағұрлым қысқа мерзімдерде жүргізіледі. Мұндай емдік режим ЖЖ клиникалық тұрғыдан айқын пациенттердің өлім жағдайын тиімді төмендетеді.

ЭНАЛАПРИЛ препаратымен емдеу басталғанға дейін де, одан кейін де АҚ мен бүйрек функциясына тұрақты бақылау жүргізу керек («Қолдану кезіндегі қажетті сақтық шаралары» бөл. қараңыз), себебі жедел бүйрек жеткіліксіздігі туындаумен жалғасатын (анағұрлым сирек) препаратты қабылдау нәтижесінде артериялық гипотензияның дамығаны туралы хабарланды. Диуретиктер қабылдайтын пацинттерде диуретиктер дозасы препаратпен емдеу басталғанға дейін мүмкіндігінше төмендетілуі тиіс. Эналаприлдің бірінші дозасын қабылдағаннан кейін артериялық гипотензияның дамуы артериялық гипотензия ұзақ емдегенде қайта дамиды дегенді білдірмейді және препарат қабылдауды тоқтату қажеттілігін көрсетпейді.

ЭНАЛАПРИЛ препаратымен емдегенде қан сарысуындағы калий мөлшерін де бақылау керек («Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі» бөл.қараңыз)

Систолалық АҚ төмен науқастарда (с.б. 110 мм төмен) емді 1.25 мг/тәу бастау керек. Дозаны таңдау 2-4 апта ішінде немесе анағұрлым қысқа мерзімдерде жүргізілуі тиіс. Орташа демеуші доза – 1-2 қабылдауға 5-20 мг/тәу.

Егде адамдар

Анағұрлым айқын гипотензиялық әсер және препараттың әсер ету уақытының ұзаруы жиі байқалады, бұл эналаприлдің шығарылу жылдамдығының азаюымен байланысты, сондықтан егде адамдарға ұсынылған бастапқы доза – 1.25 мг.

Созылмалы бүйрек жеткіліксіздігі

Жинақталу сүзгі 10 мл/мин аз төмендеткенде басталады. Креатинин клиренсі (КК) - 80-30 мл/мин болғанда доза әдетте 5-10 мг/тәу, КК 30-10 мл/мин болғанда - 2.5-5 мг/тәу, КК 10 мл/мин төмен болғанда – тек диализ күндері 2.5 мг/тәу құрады.

ЭНАЛАПРИЛ монотерапия ретінде де, басқа гипертензияға қарсы дәрілермен де біріктіріп те қолданады.  

Енгізу жолы және тәсілі 

ЭНАЛАПРИЛ тамақтануға қарамастан ішке қабылдайды.

Емдеу ұзақтығы 

Емдеу ұзақтығы емнің тиімділігіне байланысты. АҚ тыс айқын төмендегенде препарат дозасын біртіндеп азайтады. 

Артық дозалану жағдайында қабылдануы қажет шаралар 

Симптомдары -АҚ айқын төмендеуі, тіпті ренин-ангиотензин-альдостерон жүйесінің (РААЖ) блокадасымен эналаприлді бір уақытта қабылдағаннан кейін шамамен 6 сағаттан соң басталатын коллапстың дамуына дейін және мелшию, миокард инфаркті, ми қан айналымының жедел бұзылуы немесе тромбоэмболиялық асқынулар; құрысулар.

Емі - науқасты басын аласа етіп жатқан күйге ауыстырады. Егер ЭНАЛАПРИЛ препараты аз уақыт бұрын қабылданса – құстыру керек. Жеңіл жағдайларда асқазанды шаю және ішу арқылы тұзды ерітінді ішу, ауырлау жағдайларда – артериялық қысымды тұрақтандыруға бағытталған шаралар тағайындалады: физиологиялық ерітіндіні вена ішіне енгізу, плазма алмастырғыштар, қажет болса – ангиотензин II енгізу, гемодиализ (эналаприлаттың шығарылу жылдамдығы – 62 мл/мин).

Дәрілік препараттың бір немесе бірнеше дозасын жіберіп алған кезде қажетті шаралар 

ЭНАЛАПРИЛ препаратын қабылдауды жіберіп алса, оны барынша ерте, ал келесі дозаны әдеттегі уақытта қабылдау керек. Алайда, егер келесі дозаны қабылдау уақыты жақындап қалса жіберіп алған дозаны қабылдамаған жөн. Жіберіп алған дозаны келесі қабылдауға дозаны ұлғайту арқылы орнын толтыруға болмайды.

Тоқтату симптомдары қаупінің болуына нұсқау 

Емді күрт тоқтату АҚ жылдам көтерілуіне әкелмейді.

Дәрілік препаратты қолдану тәсілін түсіндіру үшін медицина қызметкерінің кеңесіне жүгінген жөн

ДП стандартты қолдану кезінде пайда болатын жағымсыз реакциялардың сипаттамасы және бұл жағдайда қабылдануы тиіс шаралар 

Жағымсыз реакциялар жиілігінің сандық критерийлері және жүйелік-ағзалық жіктемеге сәйкес және олардың туындау жиілігіне сәйкес жағымсыз реакциялардың жіктелуі (Жағымсыз құбылыстардың жиілігін айқындау мынадай критерийлерге сәйкес жүргізіледі: өте жиі (≥ 1/10), жиі (≥ 1/100-ден <1/10-ға дейін), жиі емес (≥ 1/1000-нан < 1/100-ге дейін), сирек (≥ 1/10000-нан < 1/1000-ға дейін), өте сирек (< 1/10000), деректер), белгісіз (қолда бар деректер негізінде бағалау мүмкін емес)

Қан және лимфа жүйесі тарапынан бұзылулар: жиі емес – апластикалық анемия және гемолитикалық анемия, сирек – нейтропения, жиі – депрессия, сирек – сананың шатасуы, күйгелектік, ұйқысыздық, сирек – әдеттен тыс түс көру, ұйқының бұзылуы.

Жүйке жүйесі тарапынан бұзылулар: өте жиі – бас айналуы, жиі – бас ауыруы, естен тану, дәм сезудің бұзылуы, жиі емес – ұйқышылдық, парестезия, жүйелі бас айналуы.

гемоглобин мен гематокриттің төмендеуі, тромбоцитопения, агранулоцитоз, сүйек кемігі функциясының бәсеңдеуі, панцитопения, лимфаденопатия, аутоиммунды аурулар.

Эндокриндік бұзылулар: антидиурездік гормонның адекватты емес секрециясы синдромы.

Метаболизм мен тамақтанудың бұзылуы: жиі емес – гипогликемия.

Психикалық бұзылыстар

Көру мүшесі тарапынан бұзылулар: өте жиі – анық көрмеу.

Есту мүшесі және лабиринт тарапынан бұзылулар: жиі емес – құлақтың шулауы.

Жүрек тарапынан бұзылулар: жиі - кеудедегі ауырсыну, жүрек ырғағының бұзылуы, стенокардия, тахикардия, жиі емес - жүрек қағуын сезіну, миокард инфаркті немесе инсульт, бұл жоғары қауіп тобындағы пациенттерде АҚ күрт төмендеуімен байланысты болуы ықтимал.

Қантамыр тарапынан бұзылулар: жиі – гипотензия, жиі емес – ортостатикалық гипотензия, қанның бетке «тебуі», сирек – Рейно синдромы.

Тыныс алу жүйесі, көкірек қуысы және көкірек ортасы ағзалары тарапынан бұзылулар: өте жиі: жөтел, жиі – ентігу, жиі емес – ринорея, тамақ ауруы, дауыстың қарлығуы, бронх түйілуі/бронх демікпесі, сирек – өкпе инфильтраттары, ринит, аллергиялық альвеолит/эозинофильді пневмония.

Асқазан-ішек жолдарының бұзылулары: өте жиі – жүрек айну, жиі – диарея, іш тұсының ауыруы, сирек – ішектің бітелуі, панкреатит, құсу, диспепсия, іш қату, анорексия, асқазанның тітіркенуі, ауыз қуысы шырышты қабығының құрғауы, асқазан және он екі елі ішек ойықжарасы, сирек – стоматит/афтоздық ойықжара, глоссит, өте сирек – интестинальді ісіну.

Бауыр мен өт жолдары тарапынан бұзылулар: сирек - бауыр жеткіліксіздігі, гепатит (гепатоцеллюлярлық немесе холестаздық), бауыр некрозы, холестаз (сарғаюды қоса).

Терінің және тері асты тіні тарапынан бұзылу